Yazılarım
ŞİRKETLERİN KENDİ HİSSELERİNİ İKTİSAPLARINDA 7256 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN HÜKÜMLER :
Bursa 26.Kasım.2020 ŞİRKETLERİN KENDİ HİSSELERİNİ İKTİSAPLARINDA 7256 SAYILI KANUNLA GETİRİLEN HÜKÜMLER : 17.Kasım.2020 tarih ve 31307 sayılı resmi gazetede yayımlanan “ 7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun “ başlığından da görüleceği gibi sadece yapılandırma değil bazı kanunlarda değişiklik yapılması hükümlerini de içermektedir. Kanunun aşağıda verdiğimiz 17. İnci maddesi bugüne kadar tam anlaşılamamış ve uygulamasında sorunlar olabilecek bir konuyu, yani tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetleri veya ortaklık payları ile ilgili bir açıklama getirmiştir. Her zaman olduğu gibi yasa maddesini yazımıza aynen alıyoruz. MADDE 17- 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını, i) Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri hâlinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih, ii) İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları hâlinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutar elden çıkarma tarihi, iii) İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları hâlinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü, itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez. Cumhurbaşkanı, tam mükellef sermaye şirketinin paylarının Borsa İstanbul’da işlem görüp görmemesine, işlem gören paylarının toplam payları içindeki oranına, geri alınan payların Borsa İstanbul’da işlem gören paylardan olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve diğer gelirlerinin toplam tutarına göre ayrı ayrı ya da birlikte, bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.” Kanunun 45 inci maddesine göre, bu madde yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu konuda şimdiye kadar yazılmış yazılarımı aşağıda bir daha paylaşmak isterim. http://www.cevdetakcakoca.com/anonim-sirketin-kendi-hisselerini-satinalma-muhasebesi http://www.cevdetakcakoca.com/ttk-na-gore-anonim-sirketin-kendi-hissesini-satin-almasi http://www.cevdetakcakoca.com/sirketlerin-kendi-hisselerini-geri-almasi http://www.cevdetakcakoca.com/tms-acisindan-as-nin-kendi-hisselerini-satinalmasi 1. İktisap Edilen Payların Muhasebeleştirilmesi 1.000.000 TL. sermayeli bir A.Ş. 1 TL. nominal değerindeki 5.000 payını tanesi 4 TL.dan 20.000 TL. na satınalmıştır. (Bunlar için yılsonunda bu kadar tutarda yedek akçe ayrılmalıdır. Muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır. ________________ / / 20 ________________________ 514 Geri Satın Alınan Paylar 20.000 102 Bankalar 20.000 Payların geri satın alınması __________________ / / 20 _________________________ 590 Dönem Net Karı 20.000 540 Yasal Yedekler 20.000 Geri alınan paylar için yıl sonunda yedek akçe ayrılması ________________ __________________________ 2. İktisap Edilen Paylar Nedeniyle Sermayenin Azaltılması 7256 sayılı kanunun 17. Maddesine göre , Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını, Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri hâlinde: iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih itibariyle c. dağıtılmış kar payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. . Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez Örnek: llk örnekteki 5.000 Pay her biri 4 TL. den 20.000 TL. ye alınmıştı. Zamanında elden çıkarılamadığı için sermaye azaltılması yoluyla yok edilecektir. Bu durumda önce payların alış bedeli ile payların üzerinde yazılı nominal değerler karşılaştırılıp azalacak sermaye ve fark bulunacaktır. Aradaki fark, dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır Yeni düzenleme özellikle %15 tevkifattan bahsetmekte olup kar dağıtımının yapılması mecburiyeti yoktur. YANİ DEVLET BEN %15 VERGİ ALACAĞIM DEMEKTEDİR. Payların alış bedeli 5.000x4 20.000 TL Payların nominal değeri 5.000x1 5.000 TL Azaltılacak sermaye tutarı ---- 5.000 TL Fark 20.000 – 5.000 15.000 TL Dağıtılmış sayılan kar payı 15.000 TL Hesaplanan vergi tevkifatı 15.000X%15 2,250 TL Yasal yedeklerden karşılanacak kısım 15.000 TL. Muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır. _____________________ / / 20 ____________________ 500 Sermaye 5.000 540 Yasal Yedekler 15.000 514 Geri Satınalınan paylar 20.000 7256 sayılı kanun gereğince elden çıkarılmayan paylar sebebiyle sermayenin azaltılması halinde tescil tarihi itibariyle aradaki farkın yasal yedeklerden karşılanması ______________________ ___________________________ Yasa maddesi , Sermaye azaltılması yapıldıktan sonra aradaki fark, dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez demektedir. Bu esasa göre kayıtlarımız şu şekilde olacaktır. _____________________ / / 20 ____________________ 689 Kanunen kabul edilmeyen giderler 2.250 360 Kar dağıtım vergileri 2.250 7256 sayılı kanun gereğince sermaye azaltımında dağıtılmış Sayılan tutarın %15 vergi tevkifatının tahakkuku ------------------------------------- ----------------------------------------------- 3. Payların iktisap bedelinin altında bir bedelle elden çıkarılması halinde: Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları hâlinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutar elden çıkarma tarihi, itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez. Bu hükümlere göre bir örnek yaparak muhasebeleştirelim. Örnek: llk örnekteki 5.000 Pay her biri 4 TL. den 20.000 TL. ye alınmıştı. İki yıl içinde 5.000 payı 2 TL. dan 10.000 TL. ya elden çıkarabilmişlerdir. Bu durumda aradaki fark olan 10.000 TL. için %15 vergi tevkifatı yaparak ödeyeceklerdir. Payların alış bedeli 5.000 X4 20.000 TL. Payların nominal değeri 5.000X1 5.000 TL. Payların satış bedeli 5.000X2 10.000 TL. Aradaki fark 20.000-10.000 10.000 TL. Tevkifat matrahı 10.000 TL. %15 tevkifat tutarı 10.000X%15 1.500 TL. Kayıtlar aşağıdaki gibi olmalıdır. _____________________ _______________________ 102 Bankalar 10.000 689 Kanunen kabul edilmeyen giderler 10.000 514 Geri Satınalınan paylar 20.000 Geri satın alınan payların alıştan düşük bir bedelle satılmasından Dolayı aradaki farkın muhasebeleşmesi _____________________ _______________________ %15 tevkifatın hesaplanarak muhasebeleştirilmesi _____________________ _______________________ 689 Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 1.500 360 Kar dağıtım vergileri 1.500 Düşük bedelle satılan payların arasındaki farkın %15 Tevkifatının muhasebeleştirilmesi için _____________________ _______________________ 4. İktisap edilen payların sermaye azaltımı veya elden çıkarılmamaları halinde : 7256 sayılı kanunun 17. Maddesine göre: Tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını, İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları hâlinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutar iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü,itibarıyla dağıtılmış kâr payı sayılır ve bu tutarlar üzerinden %15 oranında vergi tevkifatı yapılır. Bu fıkra kapsamında tevkif edilen vergiler herhangi bir vergiden mahsup edilemez. Konuyu bir örnekle açıklayalım. Şirket hisse her biri 1 TL. itibari değerinde olan 5.000 adet ve 5.000 TL: nominal veya itibari değerli hisse senetlerini ler biri 4 TL. dan 20.000 TL.ya satınalmış ve gerekli alım kayıtlarını yapmıştır. Ancak aradan iki yıl geçmesine rağmen sermaye azaltımı yapamamış ve hisse senetlerini de elden çıkartamamıştır. Payların alış bedeli 5.000x4 20.000 TL Payların nominal (itibari) değeri 5.000x1 5.000 TL Fark 20.000 – 5.000 15.000 TL Dağıtılmış sayılan kar payı 15.000 TL Hesaplanan vergi tevkifatı 15.000X%15 2,250 TL Yasal yedeklerden karşılanacak kısım 15.000 TL. Muhasebe kaydına gelelim. _____________________ / / 20 ____________________ 500 Sermaye 5.000 540 Yasal Yedekler 15.000 514 Geri Satınalınan paylar 20.000 7256 sayılı kanun gereğince elden çıkarılmayan paylar sebebiyle iki tam yıl İçinde sermaye azaltılmadığı için veya hisseler satılamadığı için aradaki farkın yasal yedeklerden karşılanması ______________________ ___________________________ Şimdi hesaplanan %15 vergi tevkifatını da muhasebeleştirelim. _____________________ / / 20 ____________________ 689 Kanunen kabul edilmeyen giderler 2.250 360 Kar dağıtım vergileri 2.250 7256 sayılı kanun gereğince sermaye azaltımında dağıtılmış Sayılan tutarın %15 vergi tevkifatının tahakkuku ------------------------------------- ----------------------------------------------- Ben kayıtların bu şekilde yapılacağını düşünmekteyim. Cevdet Akçakoca Yeminli Mali Müşavir Bağımsız Denetçi
Devamını Okuİndirimli Kurumlar Vergisinde problemler
Bursa, 17.11.20/20 İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİNDE PROBLEMLER Yatırım Teşvik belgesi ve indirimli kurumlar vergisi konusunda bir çok yazı yazdım. Gerek benim ve gerekse meslektaşların yazıları sayesinde artık indirimli kurumlar vergisi uygulamasında korkulan bir çok problemin halledilmiş olduğu kanaatindeyim. Ancak, buna rağmen yine de özellikle yatırım tutarı, yatırımın tamamlanması veya eksik tamamlanması gibi konularda bir takım problemler bulunmaktadır. Bu yazımızda problemlerin bir kısmını ve çözümünü ortaya koymaya çalışacağız. Teşvik ve Vergi Mevzuatı Esasları : Bugün ülkemizde teşvik mevzuatı E-Tuys sisteminde ve bilgisayar desteği İle uygulanmaktadır. Sistem: 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları kararı ve 20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları hakkında kararın uygulanmasına ilişkin 2012/1 sayılı tebliğ çerçevesinde yürütülmektedir. Yapılan yatırımlarla ilgili indirimli kurumlar vergisi ise 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi ve ilgili tebliğdeki düzenlemeler esas alınarak uygulanmaktadır. Yatırımlarda Devlet Yardımları hakkındaki kararın geçici 8 inci maddesi ile ve Cumhurbaşkanı kararı ile 1/1/2017ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için imalat sanayiine yönelik (US-97 kodu 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında 1/1/2020-31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen yatırım harcamaları için bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olmak üzere yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanacaktır. Hesap dönemi itibarıyla KVK 32/A maddesi ikinci fıkrada belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Uygulamalar bu açıklanan esaslara göre birkaç yıldır yapılmaktadır. Dolayısıyla bir takım problemler yeni yeni doğmaktadır. Şimdi, yukarıdaki esasları da göz önüne alarak bir takım problemleri ve çözümünü ortaya koyalım. Problem 1. Teşvik belgesindeki yatırım tutarı 10.000.000 TL. dır. Bu yıl içinde yapılan yatırım tutarı 2.000.000 TL. dır. Yatırıma katkı payı %20+%15=%35 dir. Toplam yararlanılabilecek yatırıma katkı payı tutarı 3,500.000 TL. dır. Biz bu durumda bu sene için yapılan yatırım tutarı kadar olan 2.000.000 TL. yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi için yararlandık. Ancak, şartlar uygun olmadı ve 2023 yılında yatırım teşvik belgesini 5.000.000 TL tutarında yatırım esas alınarak kapatmak zorunda kaldık. Şimdi ne olacak dersek, 5.000.000 TL. lık yatırım için yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı 5.000.000X35%= 1.750.000 TL. olacaktır. Bizim yararlandığımız yatırıma katkı tutarı 2.000.000 TL. idi. Yararlanamayacağımız yatırıma katkı tutarı 2.000.000-1.750.000= 250.000 TL. dır. Fazladan yararlandığımız bu 250.000 TL. yı KVK 32/A ve yazımızdaki 5. No.lu Madde gereği olarak söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur hükmü gereğince GECİKME FAİZİ ile ödeyeceğiz. (Yatırım tamamlanması ve kapatması konusunda esas yetkili Teşvik ve uygulama dairesidir. Teşvik uygulama dairesi yatırımı 5 milyon olarak kapatmayı uygun görmüşse Yararlanılan indirimli kurumlar vergisi de bu yatırımla sınırlı olur ve dönem içinde Fazla yararlanılan tutar geri alınır. Ceza verilmez ancak faizi ile geri istenir.) Problem 2. Yatırım teşvik belgesi 10 milyon TL. Teşvik belgesi 2023 sonuna kadar geçerli. Yatırıma katkı oranı %20+15= %35 dir. Yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı 3,500.000 TL. Firma, Yatırıma katkı oranına ilave 15 puanın geçerli olduğu süre olan 2022 sonuna kadar 5.000.000 TL. yatırım yapabilmiştir. Yapılan yatırım için yararlanılan yatırıma katkı tutarı = 3,500.000 TL. dır. Kalan 5.000.000 TL. yatırım ise 2023 yılında yapılmıştır ve yatırıma katkı oranı 2023 yılı için %20 dir. Bu durumda ne olur? Yatırıma katkı payı hesabı şöyle olur 2022 yılı sonuna kadar yapılan yatırım katkı tutarı 5 milyon X%35 = 1.750.000 TL. 2023 yılı yapılan yatırıma katkı tutarı 5 milyon X %20 = 1.000.000 TL. Toplam yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı = 2.750.000 TL. Yararlanılan yatırıma katkı tutarı = 3.500.000 TL. Fazladan yararlanılan yatırıma katkı tutarı = 750.000 TL. Yazımızdaki açıklamalar ve yasalar gereği söz konusu 750.000 TL. faizi ile birlikte Maliye Bakanlığınca geri alınacaktır. Ayrıca bir ceza ödenmeyecektir. Açıklamalar ve bu iki örneğin meslektaşlarımıza yararlı olacağını umuyorum Cevdet Akçakoca Yeminli Mali Müşavir Bağımsız Denetçi
Devamını OkuYENİDEN DEĞERLEME VEYA ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMALIDIR
Bursa, 05.Kasım.2020 YENİDEN DEĞERLEME VEYA ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMALIDIR (1) Yıllardır yazmaktan bıkmadım, yine bıkmayacağım. Mizan ve bilançoların düzelmesi için, vergi bilançosu ile bağımsız denetim bilançosunun birbirine yaklaşması için KESİNLİKLE YENİDEN DEĞERLEME VEYA ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMALIDIR. Şu yeniden değerleme veya enflasyon düzeltmesinin son 17 yıllık durumunu ele alarak bir inceleme yapalım. Enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerleme konusunu ele aldığımızda, ülkemizin yıllarca ağır bir enflasyon yaşadığını, bununla başa çıkabilmek için yeniden değerleme müessesesinin kurulduğunu, daha sonra özellikle 2003 den sonra enflasyonla ciddi bir mücadeleye karar verildiği zaman bir defalık olmak üzere yine çok ciddi bir enflasyon düzeltmesi ile bilançoların düzeltildiğini görüyoruz. Enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerlemeyi vergi usul kanununun mükerrrer 298 inci maddesi ele almıştır. Mükerrer Madde 298 in ilgili kısmı aşağıdaki gibidir. Mükerrer Madde 298 (Değişik: 17/12/2003-5024/2 md.) A) Malî tablolarda yer alan parasal olmayan kıymetler aşağıdaki hükümlere göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur. 1. Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100'den ve içinde bulunulan hesap döneminde % 10'dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer. Kapsama giren mükellefler, geçici vergi dönemlerinin sonu itibarıyla malî tabloları düzenlemek ve enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar. Geçici vergi dönemlerinde yukarıda belirtilen oranların tespitinde, son üç hesap dönemi yerine üçer aylık dönemlerin son ayı dahil önceki otuzaltı ay ve içinde bulunulan hesap dönemi yerine son oniki ay dikkate alınır. Bir hesap dönemi içindeki geçici vergi dönemlerinin herhangi birinde düzeltme yapılması halinde takip eden geçici vergi dönemlerinde ve içinde bulunulan hesap dönemi sonunda da düzeltme yapılır. (700 Sayılı KHK'nın 46 ncı maddesiyle değişen ibare; Yürürlük:09.07.2018)Cumhurbaşkanı(*); bu maddede yer alan % 100 oranını % 35'e kadar indirmeye veya tekrar kanunî seviyesine kadar yükseltmeye, % 10 oranını ise % 25'e kadar çıkarmaya veya tekrar kanunî seviyesine kadar indirmeye yetkilidir. 2. Bu maddenin uygulanmasında; (başlığı altında hangi kıymetlerin nasıl enflasyon düzeltmesine tabi tutulacağı açıklanmıştır. Biz bu maddenin detaylarını yazımıza almıyoruz. ----------------- ----------------- 9. (Ek: 16/7/2004-5228/9 md.) Münhasıran sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler bu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yaparlar. B) Yeniden değerleme oranı, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dahil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Bu oran Maliye Bakanlığınca Resmî Gazete ile ilân edilir. C) (Ek: 30/3/2006 – 5479/11 md.) Vergi kanunlarında yer alan "toptan eşya fiyatları genel endeksi" ibaresi "üretici fiyatları genel endeksi" ve "TEFE" ibaresi "ÜFE" olarak uygulanır. Maddenin ilgili kısımlarını yukarıya aldım. Bu kısımların incelenmesinden görüleceği üzere enflasyon düzeltmesi yapılabilmesi için belirli şartlar bulunmaktadır. Son üç yıllık enflasyon toplamının %100 ü aşması ve yıllık %10 enflasyon olması ve bu iki şartın birlikte gerçekleşmesi. Ayrıca yeniden değerleme oranı da her yıl tesbit edilip yayımlanacaktır. YENİDEN DEĞERLEME ORANLARINA GÖRE DURUM Son enflasyon düzeltmesi sırasında ve düzeltme yapıldıktan sonra Yıllar itibariyle yeniden değerleme oranı ne olmuştur? Aşağıdaki tabloda bunu görelim. YENİDEN DEĞERLEME ORANLARI 2020 Yılı yeniden değerleme oranı % 9,11 2019 Yılı yeniden değerleme oranı % 22,58 2018 Yılı yeniden değerleme oranı % 23,73 2017 Yılı yeniden değerleme oranı % 14,47 2016 Yılı yeniden değerleme oranı %3,83 2015 Yılı yeniden değerleme oranı %5,58 2014 Yılı yeniden değerleme oranı %10,11 2013 Yılı yeniden değerleme oranı %3,93 2012 Yılı yeniden değerleme oranı %7,80 2011 Yılı yeniden değerleme oranı %10.26 2010 Yılı yeniden değerleme oranı %7,7 2009 Yılı yeniden değerleme oranı %2,2 2008 Yılı yeniden değerleme oranı %12 2007 Yılı yeniden değerleme oranı %7,2 2006 Yılı yeniden değerleme oranı %7,8 2005 Yılı yeniden değerleme oranı %9,8 2004 Yılı yeniden değerleme oranı %11,2 TOPLAM YENİDEN DEĞERLEME ORANI %169,30 Yeniden değerleme oranlarını yıllar itibariyle geometrik dizi artış etkisini bir tarafa bırakarak topladığımızda dahi %169,30 gibi bir orana ulaşıyoruz. Öyle ise bir de yıllar itibariyle tüfe ve tefe enflasyonlarını görelim. YENİDEN DEĞERLEME VEYA ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMALIDIR (2) II. TEFE-TÜFE VEYA Yİ-ÜFE ORANLARINA GÖRE DURUM: Tüfe endeks rakamları 2003 yılında 100 olarak yeniden tesbit edilmiştir. Tüketici Fiyatları Endeks Rakamları (2003=100) Üretici fiyat endeks rakamları (Yi-Üfe) 2003 94,77 96,99 2004 104,81 107,17 2005 114,49 118,64 ----- ------------ --- ----- ------------ --- 2020 487,38 Ekim ayı 533,44 2004 yılına göre artış %465,01 %497,75 III. DOLAR DEĞERİNDEKİ ARTIŞA GÖRE DURUM: Aralık 2019 sonu dolar kuru TL. 5.9402 4.Kasım.2020 dolar kuru TL. 8,5105 2020 yılı dolar değer artışı % 143,27 2004 yılı sonu dolar kuru TL. 1,42 4.Kasım.2020 dolar kuru TL. 8,5105 Dolar değer artışı %599,33 Dolar değerindeki artışın işletmelerin makine parkına etkisini anlatmaya lüzum görmüyorum. Bu tespitlerimizden sonra yeniden değerleme veya enflasyon düzeltmesi yapılması hakkındaki iddialarımızın haklılığını veya haksızlığını göstermeye çalışalım. 2003 yılı endeks ilk tesbitinden 2020 yılının Ekim sonuna kadar acaba enflasyon ne olmuştur. ? Her iki tabloya göre son enflasyon düzeltmesi olan 2004 yılını esas olarak tüfe veya üfe fiyat enflasyon artışlarını bulalım. Tüketici fiyat enflasyonu : 487,38/104,81= % 465,01 ARTIŞ OLMUŞTUR. Üretici Fiyat enflasyonunu da bulalım. 533,44/107,17 = %497,75 ARTIŞ OLMUŞTUR. Şimdi yukarıdaki kanun maddesini hatırlayalım. Cumhurbaşkanı (Bakanlar kurulu) isterse enflasyon düzeltmesi için oranı %35 e kadar indirmeye yetkilidir. Böyle bir karar sonucu muhasebecilerce yapılacak işlem çok zorlu bir işlemdir. Bunun yapılmasını düşünmüyorum. Bana göre Vergi Usul kanununa eklenecek bir geçici madde ile sadece 2020 yılı için yeniden değerleme yaptırılabilir ve yeniden değerlemeden doğan fonların af yasasından doğan kanunen kabul edilmeyen giderlere ve geçmiş yıl zararlarına veya Bilançolara ilave edilen 296 no.lu geçici hesaba mahsup edilerek bilanço düzeltmesinin sağlanması düşünülebilir. Devlet daha önceki yapılandırmalarda yeniden değerleme yapılmasını belli bir oranda vergi şartına bağlamıştı. Ancak bu düzenleme kabul görmemişti ve uygulanamamıştı. Bu sebeple özellikle 2020 yılında çıkacak yapılandırma kanununda böyle bir uygulamaya geçilmemesi gerekmektedir. Enflasyon ve yeniden değerleme ilişkisi: En son yeniden değerleme veya enflasyon düzeltmesinin yapıldığı 2004 yılından sonra uzun bir müddet enflasyon kontrol altında gitmiştir. Bu sebeple Vergi Usul Kanunun mükerrer 298 inci maddesinde belirtilen enflasyon düzeltmesi yapılabilmesi için gerekli olan her iki şart birden gerçekleşmemiştir. Ancak, enflasyon düzeltmesi yapıldıktan sonraki 17 yıllık gelişmeye baktığımızda Tüketici fiyatları ile enflasyonun %465,01, üretici fiyatları ile enflasyonun ise %497,75 olduğu açıkça görülmektedir. Bu şekildeki rakamlar neyi gösteriyor biliyor musunuz? Gayet tabii ki biliyorsunuz. İşletmelerin bilançoları yine gerçeği göstermemektedir. ÇÖZÜM: Yukarıda belirtildiği şekilde bir defalık yeniden değerleme (enflasyon düzeltmesi değil) yapıldığı takdirde şirketlerde bir yeniden değerleme fonu doğacaktır. Doğan yeniden değerleme fonu ile aftan yararlanmadan doğan KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER VEYA GEÇMİŞ YIL ZARARLARI VEYA 296 NO.LU GEÇİCİ HESAPLA karşılaştırılır ve kalan miktar sermayeye ilave edilir. Bu şekilde Şirketin sabit kıymetleri enflasyon oranında bugünkü değere getirilmiş olacaktır. Yıllardır bilançolarda duran ve halledilemeyen kanunen kabul edilmeyen giderler veya 296 no.lu geçici hesap ortadan kalkmış olacaktır. Bilançolar IFRS VE TFRSstandartlarına uygun olacaktır. Böylece bilançoların uluslararası standartlara uyumu sağlanacaktır. Yapılan düzeltmeden sonra kalan miktar sermayeye ilave edilecek olduğundan şirketlerin mali yapısı da daha iyi bir hale gelecektir. En önemlisi de Fiktif olarak şirketlerin borca batık durumda olmasının önüne geçilmiş olacaktır. Şirketlerin bu kötü durumdan kurtarılması için yapılacak işlem, bence, Vergi Usul Kanununa bir geçici madde ekleyerek, bir defalık yeniden değerleme veya enflasyon düzeltmesi yapılmasına izin vermek ve yapılandırma 6111 v e 6552 ve diğer yapılandırma yasalarından doğan KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLERİN, GEÇMİŞ YIL ZARARLARININ VEYA 296 NO.LU GEÇİCİ HESABIN yapılan düzeltmeden doğan fonlarla karşılaştırılarak, bilançoların düzeltilmesinin sağlanması, kalan yeniden değerleme veya enflasyon düzeltmesi fonu varsa bunların sermayeye ekleneceği hüküm altına alınmalıdır. Bu düzenlemenin özellikle 2020 bilançosunu kapsayacak şekilde yapılması yukarıda da bahsettiğimiz gibi gerek bilançoların düzeltmesi ve gerekse Uluslar arası ve yurtiçi denetim standartları açısından çok önemlidir. İnşallah bu defa yazımızla ve bu teklifimizle ilgilenen bir yetkili çıkar da bir problem çözülmüş olur. Bu problem çözülmese de biz bu konuda yazmaya devam edeceğiz. Cevdet Akçakoca Yeminli Mali Müşavir Bağımsız Denetçi
Devamını OkuLimited şirketlerde mirasla payın devri problemleri
LİMİTED ŞİRKETLERDE MİRASLA PAYIN DEVRİ PROBLEMLERİ Yazımıza bir hikaye ile başlayalım. Türk tarihinin en önemli unsurlarından biri de yeniçeri ocağıdır. 1360 lı yıllardan 1826 yılına kadar devam eden bu kuruluş, ilk yıllarında çok iyi idare edilmiş ve çok iyi hizmetler vermiş son yıllarında ise milletin başına bela olduğu için sonunda kanlı bir şekilde tasfiye edilmiştir. Olayımız, bu son yıllara yakın bir dönemde geçer. Bu dönemde aklına esen yeniçeri, aklına eseni yapar, soyar, çalar ve kimseye hesap da vermezmiş. Kendisini her türlü konuyu inceleyecek kapasitede zannedermiş. İşte bu dönemde yeniçerinin biri, bir gün bir Musevi (Yahudi) vatandaşı yakalamış ve sizler İsa efendimizi öldürmüşsünüz, öyle ise ben de seni öldüreceğim demiş. Musevi vatandaş, aman efendim, yaman efendim, bu dediğin 1000 (bin ) yıl önce olmuş demişse de yeniçeri: Beni ilgilendirmez ne zaman olduğu, ben daha yeni öğrendim demiş. Ticaret Kanunumuzda miras yoluyla pay devrinde bir problem var, hem de önemli bir problem. Belki başlangıcından beri bir çok kimse bu problemle karşılaştı ama ben yeni karşılaştım, bu yüzden problemin çözümü için bu yazıyı yazıyorum. T.Ticaret Kanununun 595 inci maddesi esas sermaye payının devrini, 596 ıncı maddesi miras rejimini açıklamaktadır. 596 ıncı madde hükümleri ne göre: 1.Esas sermaye payının, miras, eşler arasındaki mal rejimine ilişkin hükümler veya icra yolu ile geçmesi hallerinde, tüm haklar ve borçlar, genel kurulun onayına gerek olmaksızın, esas sermaye payını iktisap eden kişiye geçer. 2.Şirket, iktisabın öğrenilmesinden itibaren üç ay içinde esas sermaye payının geçtiği kişiyi onaylamayı reddedebilir. 3.Red kararı, devrin gerçekleştiği günden itibaren olmak üzere geriye etkilidir. 4. Şirket, üç ay içinde esas sermaye payının geçişini açıkça ve yazılı olarak reddetmemişse onayını vermiş sayılır. Bu maddeye göre, ortaklardan birinin vefat etmesi halinde payı mirasçılarına geçer. Nasıl geçeceği ve buna karşı şirketin hakları 596 ıncı maddede belirtilmiştir. Ancak, bu devir ile birlikte yazımıza konu olan problem ortaya çıkmaktadır. TTK. 583/2 maddeye göre esas sermaye paylarının değerlerinin yirmibeş Türk lirası veya bunun katları olması şarttır. Problemi bir örnekle açıklayalım. Limited şirketimizin sermayesi 100.000 TL. ve 1000 liralık 100 hisseden ibaret. Ortaklardan birinin 2 adet hissesi var. Yani toplamda 2000 TL. pay değeri var. Ortağın mirasçısı ise 3 adet. Bu durumda 1 inci Mirasçı 667 TL. 2 inci mirasçı 667 TL. üçüncü mirasçı da 666 TL. pay sahibi olmaktadır. Böyle bir durumda 2 adet problem doğmaktadır. Hisse değeri 1000 TL. her bir mirasçıya düşen pay 1000 TL: dan az. Ayrıca palların değeri 25 TL. ve katlarından farklı oluyor. Bu durumda ne yapılması gerekir. Hisse değerleri 1000 tL. dan aşağıya çekilir ve en kolay olan yapılır. Şirket sermayesi 25 TL. lık paylardan 4.000 adet olarak sermaye maddesi düzeltilir. Böylece ortakların her birinde uygun olmayan küçük bir meblağ kalır. Yani 1. Mirasçıda 17 TL. ikinci mirasçıda 17 TL. ve üçüncü mirasçıda 16 TL. lık uygun olmayan pay kalmış olur. Bu bir problemdir. Bu problem çözülmezse genel kurulda ve tescilde problemler çıkacaktır.Bunu halletmek için ortaklardan biri feragat edecek ve noterden yapılacak bir sözleşme ile ortaklardan birinin örneğin üçüncü ortak mirasçının 16 TL. lık hissesi 8 (sekizer) TL. olarak diğer ortaklara devredilerek problem çözülebilir. Eğer bu problem bu şekilde basitçe çözülemezse, mirasçılar arasında anlaşmazlık çıkarsa, devreye TTK. 598 inci madde girer ve pay geçişleri ticaret sicili tarafından tescil edilemez. SONUÇ OLARAK: Limited şirketin paylarının miras hukuku yoluyla mirasçılara geçmesinde, problem doğmaması için mirasçıların kendi aralarında miras payı devri ile problemi çözmeleri gerekir. Aksi takdirde: şirket, yetkisini kullanarak gerekirse TTK. Nun 596/2 maddesine göre onaylamayı reddedebilir, Bu da daha büyük anlaşmazlıklara sebep olabilir. Bana göre çözüm budur.
Devamını OkuLİMİTED ŞİRKETLERDE MİRASLA PAYIN DEVRİ PROBLEMLERİ
Yazımıza bir hikaye ile başlayalım. Türk tarihinin en önemli unsurlarından biri de yeniçeri ocağıdır. 1360 lı yıllardan 1826 yılına kadar devam eden bu kuruluş, ilk yıllarında çok iyi idare edilmiş ve çok iyi hizmetler vermiş son yıllarında ise milletin başına bela olduğu için sonunda kanlı bir şekilde tasfiye edilmiştir. Olayımız, bu son yıllara yakın bir dönemde geçer. Bu dönemde aklına esen yeniçeri, aklına eseni yapar, soyar, çalar ve kimseye hesap da vermezmiş. Kendisini her türlü konuyu inceleyecek kapasitede zannedermiş. İşte bu dönemde yeniçerinin biri, bir gün bir Musevi (Yahudi) vatandaşı yakalamış ve sizler İsa efendimizi öldürmüşsünüz, öyle ise ben de seni öldüreceğim demiş. Musevi vatandaş, aman efendim, yaman efendim, bu dediğin 1000 (bin ) yıl önce olmuş demişse de yeniçeri: Beni ilgilendirmez ne zaman olduğu, ben daha yeni öğrendim demiş. Ticaret Kanunumuzda miras yoluyla pay devrinde bir problem var, hem de önemli bir problem. Belki başlangıcından beri bir çok kimse bu problemle karşılaştı ama ben yeni karşılaştım, bu yüzden problemin çözümü için bu yazıyı yazıyorum. T.Ticaret Kanununun 595 inci maddesi esas sermaye payının devrini, 596 ıncı maddesi miras rejimini açıklamaktadır. 596 ıncı madde hükümleri ne göre: 1.Esas sermaye payının, miras, eşler arasındaki mal rejimine ilişkin hükümler veya icra yolu ile geçmesi hallerinde, tüm haklar ve borçlar, genel kurulun onayına gerek olmaksızın, esas sermaye payını iktisap eden kişiye geçer. 2.Şirket, iktisabın öğrenilmesinden itibaren üç ay içinde esas sermaye payının geçtiği kişiyi onaylamayı reddedebilir. 3.Red kararı, devrin gerçekleştiği günden itibaren olmak üzere geriye etkilidir. 4. Şirket, üç ay içinde esas sermaye payının geçişini açıkça ve yazılı olarak reddetmemişse onayını vermiş sayılır. Bu maddeye göre, ortaklardan birinin vefat etmesi halinde payı mirasçılarına geçer. Nasıl geçeceği ve buna karşı şirketin hakları 596 ıncı maddede belirtilmiştir. Ancak, bu devir ile birlikte yazımıza konu olan problem ortaya çıkmaktadır. TTK. 583/2 maddeye göre esas sermaye paylarının değerlerinin yirmibeş Türk lirası veya bunun katları olması şarttır. Problemi bir örnekle açıklayalım. Limited şirketimizin sermayesi 100.000 TL. ve 1000 liralık 100 hisseden ibaret. Ortaklardan birinin 2 adet hissesi var. Yani toplamda 2000 TL. pay değeri var. Ortağın mirasçısı ise 3 adet. Bu durumda 1 inci Mirasçı 667 TL. 2 inci mirasçı 667 TL. üçüncü mirasçı da 666 TL. pay sahibi olmaktadır. Böyle bir durumda 2 adet problem doğmaktadır. Hisse değeri 1000 TL. her bir mirasçıya düşen pay 1000 TL: dan az. Ayrıca palların değeri 25 TL. ve katlarından farklı oluyor. Bu durumda ne yapılması gerekir. Hisse değerleri 1000 tL. dan aşağıya çekilir ve en kolay olan yapılır. Şirket sermayesi 25 TL. lık paylardan 4.000 adet olarak sermaye maddesi düzeltilir. Böylece ortakların her birinde uygun olmayan küçük bir meblağ kalır. Yani 1. Mirasçıda 17 TL. ikinci mirasçıda 17 TL. ve üçüncü mirasçıda 16 TL. lık uygun olmayan pay kalmış olur. Bu bir problemdir. Bu problem çözülmezse genel kurulda ve tescilde problemler çıkacaktır.Bunu halletmek için ortaklardan biri feragat edecek ve noterden yapılacak bir sözleşme ile ortaklardan birinin örneğin üçüncü ortak mirasçının 16 TL. lık hissesi 8 (sekizer) TL. olarak diğer ortaklara devredilerek problem çözülebilir. Eğer bu problem bu şekilde basitçe çözülemezse, mirasçılar arasında anlaşmazlık çıkarsa, devreye TTK. 598 inci madde girer ve pay geçişleri ticaret sicili tarafından tescil edilemez. SONUÇ OLARAK: Limited şirketin paylarının miras hukuku yoluyla mirasçılara geçmesinde, problem doğmaması için mirasçıların kendi aralarında miras payı devri ile problemi çözmeleri gerekir. Aksi takdirde: şirket, yetkisini kullanarak gerekirse TTK. Nun 596/2 maddesine göre onaylamayı reddedebilir, Bu da daha büyük anlaşmazlıklara sebep olabilir. Bana göre çözüm budur.
Devamını OkuMevzuattaki Değişiklikler
Basından Yazılar
Haberler
İHRACAT DÖVİZLERİ 180 GÜN İÇİNDE GELECEK
yeni bir tpkk ile ihracat dövizlerini 180 gün içinde getirmek zorunlu olmuştur
ADRES DEĞİŞİKLİĞİ
29 EKİM MAH. MUAMMER AKSOY CAD. KİRMİKİL İŞMERKEZİ N0 26/18-22 NİLÜFER BURSA ADRESİNDE AKÇAKOCA YMM-BALANS YMM VE BK BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş OLARAK HİZMET VERMEKTEYİZ
BAĞIMSIZ DENETÇİ YETKİSİ ALINDI
ANONİM ŞİRKETLER İÇİN BAĞIMSIZ DENETÇİ YETKİSİ ALDIK
YENİ KİTABIM
A.Ş.'LERDE GENEL KURULLAR VE ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ KİTABI ÇIKMIŞTIR, BTSO'DAN TEMİN EDİLEBİLİR.
WEB SAYFAMIZ AÇILDI
akcakocaymm.com.tr AÇILDI!!!
Kitabım Çıktı
Muhasebe Maliye Ekonomi Üçgeni İsimli Kitabım Çıktı. Kitapçılardan Bulabilirsiniz.