Bursa; 22.11.2006
FUAR ŞİRKETLERİ KANALIYLA İHRACAT ve KDV İADESİ
Günümüzde ihracatın büyük önem kazandığı herkesin malumudur. Ülkemizde sanayi üretimi bir çok kalemde ülke ihtiyacının üzerinde olup bu sebeple de Türk firmaları için ihracat daha da önemli ve vazgeçilmez hale gelmiştir.
İhracat faaliyetlerini:
a) Direkt ihracat
b) İhraç kaydıyla ihracat
c) Yurtdışı fuarlar vasıtasıyla ihracat
olarak bölümlendirebiliriz.
Bu yazımızda Yurtdışı fuarlar vasıtasıyla yapılan ihracatı ve meydana gelen bazı problemlerle, çözümlerini ele alacağız.
I) Yurtdışı fuarların desteklenmesi mevzuatı
23.12.2004 tarih ve 25679 sayılı Resmi Gazete’de 2004/6 sayı ile Yurtdışı fuar katılımlarının desteklenmesine ilişkin bir tebliğ yayımlanmıştır.
a) Tebliğde katılımcı (firma) tarafından, yurtdışı fuar organizasyonu düzenlemek üzere Müsteşarlıkça görevlendirilen organizatöre ödenecek katılım bedelinin %65’inin destek kapsamında katılımcıya ödeneceği belirtilmiştir. Ancak bu destek oranı 01.01.2006 tarihinden itibaren %50 olarak belirlenmiştir.
Katılımcıya fuar bazında ödenecek destek tutarı, yurtdışı fuarın genel nitelikli Milli Katılım veya Türk ihraç ürünleri fuarı olması halinde 10.000 ABD dolarını,sektörel nitelikli Milli Katılım veya Sektörel Türk ihraç ürünleri Fuarı olması halinde ise 15.000 ABD dolarını geçemez.
b) Hedef ülke bazında yurtdışı fuar katılımı olması halinde destek oranı (10) puan fazla olarak katılımcıya ödenir. Katılımcılar bu ilave destekten aynı ülkede düzenlenen azami (2) fuar için yararlandırılır.
c) Üretici / İmalatçı organizasyonları ve yurtdışı fuar katılımları da desteklenir. Bu destek de Milli Katılım veya Türk ihraç ürünleri fuarı ise 10.000 ABD dolarını, Milli Katılım veya sektörel Türk ihraç ürünleri fuarı olması halinde 15.000 ABD dolarını geçmemek üzere katılım bedelinin %65’ine kadardır.
Burada bir başka sınırlama da katılım bedelinin hesaplanmasında her fuar için 36 m2 lik stand bedelinin esas alınacağıdır.
d) Sektörel nitelikli Uluslar arası fuarlara bireysel katılımlarda da katılımcının ödeyeceği boş stand kirasının %65’i ve nakliye harcamalarının %50’si 15.000 ABD dolarını geçmemek üzere ödenir. 01.01.2006 tarihinden itibaren ödeme oranı %50’ye düşürülmüştür. Diğer şartlar (a) ve (b) fıkralarında belirtildiği gibidir.
Bu tebliğle ilgili daha fazla açıklama için söz konusu 2004/6 sayılı tebliğ dikkatle incelenmelidir.
II) Fuar ihracatının KDV İadesi açısından değerlendirilmesi
Yukarıda bahsedilen fuarlara katılan firmalar, önce geçici fatura ve GÇB ile fuara katılarak ve kesin ihracat yapıldığında kesin ihracat faturalarını tanzim ederek ihracatı gerçekleştirmiş olurlar. Ayrıca bu ürünlerin imalatı için yüklenilen KDV’yi hesap ederek KDV iadesini alabilirler.
KDV. iadesinin alınabilmesi için önce Gümrük çıkış beyannamesinde (GÇB) bizzat imalatçı veya fuara katılan firmanın ihracatçı olarak gösterilmesi gerekmektedir.
Fuar firmalarının genellikle ihracat yapma yetkisi yoktur. Eğer gümrük çıkış beyannamesinde ihracatçı olarak Fuar düzenleyen firma görünüyorsa firma KDV. iadesini alamaz. Ancak ihraç kaydı ile satış faturası kesilmiş ve fuar düzenleyen firma işlemleri tamamlayarak dövizi yurda getirmiş ve bedelini katılımcı firmaya ödemişse ihraç kaydıyla satışın KDV.’si talep edilebilir. Yukarıda da belirtildiği gibi fuar düzenleyen firmaların ihracat yapma yetkisi yoktur.
Maalesef, fuar düzenleyen firmalar hemen hemen her pazarlamacı gibi Vergi mevzuatına vakıf olamamaktadır. Fuar firmasını GÇB (gümrük çıkış beyannamesinde) ihracatçı olarak gösterebilmektedirler.
Bu durumda aşağıdaki çözümsüz problemle karşı karşıya kalmaktayız.
İhracatı yapan firma GÇB’de ihracatçı olarak görünmediği için KDV. iadesi açısından şekilsel noksanlıktan dolayı KDV. iadesini alamaz. Ayrıca, bu satış yurtiçi satış olarak değerlendirilerek KDV. hesaplanabilir. Firma, ihracat yaptığı halde ihracat bedelinin %30-35’i oranında bir vergiyi gecikme zamlarıyla birlikte ödemek zorunda kalabilir.
Böyle bir problemin çözümü var mı?
Eğer fuar düzenleyen firma, fuara katılan firmanın faturasını kullanarak ve kendisi fatura tanzim etmeden Gümrük Çıkış Beyannamesine katılımcının faturasını ekleyip muameleyi tamamlamışsa Gümrük Çıkış Beyannamesi hatalı düzenlenmiş demektir. Böyle bir durumda Gümrük Çıkış Beyannamesinin düzeltilmesi gerekir.
Gümrük idaresi bu Gümrük Çıkış Beyannamesini düzelttiği takdirde KDV. iadesinin alınabileceğini düşünüyoruz. Hatalı tanzim edilen Gümrük Çıkış Beyannamesinin düzeltilmesi konusu değerli dostumuz Ahmet Özenalp’in ilgi alanına girmekte olup fuar ihracat işlemlerini Ahmet Özenalp’inde bir yazısında değerlendirmesi gerektiğini düşünüyoruz.
SONUÇ
Fuar düzenleyen firmalar kanalıyla ihracatta KDV. iadesi alabilmek için Gümrük Çıkış Beyannamesinde bizzat imalatçı / katılımcı firmanın ihracatçı olarak gösterilmesi gerekir.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca