Bursa, 13.Ekim.2022
İHRACAT BEDELLERİNİN GETİRİLMESİ VE PROBLEMLER
İhracatı 250 milyar doları aşmış bir ülke olarak dış ticaretin ve ülkenin döviz ihtiyacının artması, özellikle ihracat bedellerinin ülkeye getirilmesi konusunu çok daha fazla önemli hale getirmiştir. İhracat bedellerinin getirilmesi konusun9da yapılan hataların düzeltilebilmesindeki zorluklar, ihracatçıları zor duruma sokmakta, büyük cezalarla karşı karşıya bırakabilmektedir.
Bu yazımızda ihracat bedellerinin yurda getirilme zorunluluğunu ve karşılaşılabilecek durum ve cezaları kısaca açıklamaya çalışacağız, zamanında getirilmezse ne gibi problemlerle karşılaşılır, cezalar nelerdir, itiraz edilme mümkün mü gibi konuları da işleyeceğiz.
İhracat bedellerini yurda getirilme zorunluluğu:
Türkiye’de ihracat bedellerinin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur. İhracat bedeli getirildikten sonra takip eden kurum hangisi ise bu kuruma müracaat edilerek ihracat hesabının kapatılması yapılmalıdır. İhracat bedelinin yurda getirilmesinde belli oranlar ve ülkelere göre de istisnalar vardır. Bunlar ayrı bir yazı konusudur.
İhracat bedeli yurda getirilmezse ne olur?
- İhracat bedelini getirmeyenler 1567 sayılı Türk Parasının kıymetini koruma hakkında kanuna göre idari para cezasına tabi olur.
- 32 sayılı karara göre ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
- 32 sayılı karara ilişkin tebliğe göre bedellerin yurda getirilme süresi 180 gündür. Uygulama ile ilgili usul ve esaslar Merkez Bankası tarafından ilan edilir.
- Merkez Bankası ihracat hesabının kapatılması usulünü ihracat genelgesi ile düzenler.
- Yine Merkez Bankası döviz satışına ilişkin uygulama talimatı konusunu ilgili genelgeye ekleyerek düzenlemiştir.
İhracat bedellerinin yurda getirilmemesinde cezalar:
- Kanunlarımızda İhracat bedelinin getirilmemesi konusu kabahat olarak görülmüş ve ihracat bedelini getirmeyenlerin belli bir miktarda maktu ceza ve ayrıca da ihracat bedelinin %5 i oranında nisbi bir ceza ödemesi cezası konmuştur. Maktu ceza miktarı yurda getirilmesi gereken ihracat bedelinin %2,5 unu geçemez.
- Maktu ceza 2022 yılı için 14.227 TL. ile 118.566 TL. arasında uygulanmaktadır.
- İhracat bedelini alınan karar hükümlerine göre sürelerinde yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar. İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, yukarıda b bendinde belirtilen idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın ( %2.5 undan) yüzde ikibuçuğundan fazla olamaz.
- Kabahat sayılan bu fiillerin sorumlusu gerçek kişidir. Ancak tüzel kişi ihracatı yapıyorsa, tüzel kişiye de aynı miktarda idari para cezası verilir. Yani hem şirket, hem de şirket yöneticileri cezalandırılacaktır.
- İdari para cezasının hesaplanmasında suçun işlendiği tarih itibariyle Merkez Bankasının döviz satış kuru esas alınır.
- Tekerrür halinde cezalar iki kat olarak uygulanır.
- Ayrıca suç tarihi ile tahsil tarihi arasındaki süreler için de 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü kanununa göre gecikme faizi uygulanır.