Bursa, 15.Nisan.2009
İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ VE YATIRIM TEBLİĞLERİ NEREDE?
Bir-iki yazı öncesinde seçim bitti, geçim derdi başladı demiştik. Evet, sevgili okurlar , seçim bitti, artık günlük işlerimize dönelim.
Günlük işlerimizin başında kriz var, bankaların kredi verememesi var, yatırımların durması var, ihracatın azalması ve de en önemlisi büyümenin düşmesi hatta eksiye inmesi var. Milli gelirin azalması var. Var da var, varoğlu var.
28.Şubat.2009 tarihinde 27155 sayılı mükerrer Resmi Gazetede 5838 sayılı bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkındaki kanun yayımlandı.
Kanunun maddelerinde aşağıda bahsedeceğimiz indirimli kurumlar vergisi ve tesislerin taşınması halinde kurumlar vergisi indirimi konusunda hükümler getirilmiştir.
Bu hükümleri kısaca yazımızda belirtelim ve bütün sanayici , işadamı, kobi sahibi iş adamlarımızın bu kriz döneminde aşağıda belirttiğimiz konuları takip etmesini, bu konuların tatbiki ve piyasanın canlanması için gerek Maliye Bakanlığının ve gerekse hükümetin derhal düzenlemeler yapması için icap ederse baskı ve takip gurubu kurmasını sağlayalım.
“İndirimli kurumlar vergisi
MADDE 32/A – (1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Hazine Müsteşarlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.
(2) Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Bakanlar Kurulu;
a) İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir ve sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırmaya ve gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirlemeye,
b) Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını % 25’i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 45’i geçmemek üzere belirlemeye, kurumlar vergisi oranını % 90’a kadar indirimli uygulatmaya,
c) Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca sınırlandırmaya yetkilidir.
(3) İkinci fıkraya göre yatırıma katkı ve vergi oranı farklı illerde aynı mükellef tarafından yapılan yatırımlarda, toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre ilgili ilin yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı uygulanır.
(4) Tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanır.
(5) Hesap dönemi itibarıyla ikinci fıkrada belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.
(6) Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi oranından yararlanır.
(7) Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde indirimli vergi oranından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanır.
(8) Bu madde gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır.
(9) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Taşınan tesislerde kurumlar vergisi indirimi:
Yine 5838 sayılı yasada 5520 sayılı Kurumlar vergisi kanununa eklenen geçici 4. madde ile MÜNHASIRAN TEKSTİL, KONFEKSİYON VE HAZIR GİYİM , DERİVE DERİ MAMULLERİ SEKTÖRLERİNDE faaliyette bulunanlardan üretim tesislerini Bakanlar Kurulunca belirlenen illere 31.12.2010 tarihine kadar nakleden ve asgari 50 kişilik istihdam sağlayan mükelleflerin bu illerden kazandıkları kazançlar için kurumlar vergisi oranını 5 (beş) yıl süre ile %75 i geçmemek üzere indirimli olarak uygulatmaya yetkilidir.
Görüldüğü gibi 5838 sayılı yasa ile getirilen ekonomiyi ve yatırımları canlandırabilecek , işsizliği önleyecek, ihracatı tekrar artırabilecek bu önlemlerin hayata geçmesi için kesinlikle Maliye Bakanlığının açıklama tebliğlerinin gecikmeden çıkarılması çok ama çok önemlidir. Bugüne kadar söz konusu tebliğler çıkmadığı gibi akıbeti ile ilgili bir bilgi de yoktur.
Gelelim bir başka konuya. Geçenlerde otomobil satış firmalarını dolaşmıştım. Ellerinde hiç araba olmadığını, gelenlerin çantalarla, bavullarla para getirerek araba aldıklarını anlattılar. Daha sonra beyaz eşya mağazalarını dolaştım. Aynı şekilde korkunç bir satışla karşılaştım.
Üretim ve yatırımlarla ilgili devletin teşvik vermesi , teşvik tedbirlerini bir an önce çıkarması evet de, bavullarla paraların sandıklarda veya yastık altlarında durmayıp da yatırımlara kanalize edilmesi için halkımız bu alışkanlığından vazgeçmelidir diyerek yazımı daha fazla suya sabuna dokunmadan bitiriyorum.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca