Bursa, 18.10.2006
KAYITSIZLIK VEYA KAYIT DIŞI İŞÇİLİK
Kayıt dışı üretim, istihdam, ticaret konularını defalarca yazılarıma konu ettim. Bu defa da ele alacağım.
Kayıt dışı konusu, son zamanlarda tekstil KDV’sinin % 18’den % 8’e indirilmesi esnasında tekstildeki kayıt içi ve kayıt dışı işçi sayısı ile gündeme gelmişti.
Maliye Bakanlığı kayıt dışını bitirebilmek için e-devlet, daha fazla denetim ve benzeri konulara ağırlık veriyor. Bir ölçü de de başarılı oluyor. Her zaman söylediğim gibi işletmeler kayıt dışı çalışırlarsa;
a) Hakiki maliyetlerini bilemez
b) Kâr-zarar durumunu bilemez
c) Mali tabloları doğruyu göstermez
d) Basel II sistemi Türkiye’de oturduğu takdirde bankalardan kredi alamazlar
e) Kendi yanlarındaki müdür ve elemanlarının firmayı soyma veya şantaj tehlikesiyle her zaman karşı karşıyadırlar
f) Her an maliye korkusu ile yaşarlar.
g) Ülke açısından ise kayıt dışı devam ettiği müddetçe direkt vergiler alınamaz, vergi gelirleri artmaz, adil olmayan vergi sistemi yani dolaylı vergiler gündeme gelir.
Vergi nispetlerinin düşmesi için kayıt dışı azalmalıdır.
Bu yazımızda kayıt dışı işçilik konusunu da ele almak isterim.
Kayıt dışı işçilik sonucunda da Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ-Kur primleri tahammül sınırını aşacak şekilde artmıştır. Bir ülkede (5) çalışana (1 ) emekli olması gerekirken, ülkemizde (2) çalışana ( 1) emekli olduğunu unutmamalıyız. Bu durumda SSK primlerinin azalmayacağı tabiidir.
Başbakanlık nezdinde kayıt dışı istihdamı azaltmak ve tedbirler almak için kayıt dışı istihdamla mücadele (KADİM) adı altında bir birim kuruldu ve çalışmalarına başladı. İnşallah, ülkemizin bu derdine de bir çare bulunur.
Kayıt dışı istihdamın tespiti pek de zor bir olay değildir.
a) Denetimleri artırır, iş müfettişlerinin baskınlarıyla kayıt dışı işçiliği o an için önlersiniz, siz arkanızı dönünce yine kayıt dışı işçi çalıştırılır.
b) Firmanın kapasite raporunu, makine ve tesislerini inceleyerek çalışabilecek işçi sayısını tespit ve takip edebilirsiniz.
c) Bütün işçilik ödemelerinin bankadan yapılmasını sağlarsınız.
d) Vergi Usul Kanunu’nun 11. maddesindeki vergi kesenlerin sorumluluğu gibi bir takım tedbirler alabilirsiniz.
Ancak, polisiye tedbirler değil, ekonomik tedbirler kayıt dışı konusunu çözecektir.
CEVDET AKÇAKOCA
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR