Bursa, 16.Mayıs.2017
SERBEST BÖLGELERDEKİ İHRACAT İŞLEM VE ÖDEMELERİ FELÇ
Bugün, yani 16.Mayıs.2017 Salı günü sabahleyin bir şirkette toplantıda idim. Şirket Yetkilileri yanıma geldiler ve aşağıda tam metnini verdiğim Bakanlar Kurulu kararını bana verdiler. Şu anda serbest bölgeye ihracat faturası tanziminde ve ihracat bedellerinin ödemesinde ne yapacaklarını bilemediklerini, bir kaosla karşı karşıya kaldıklarını belirttiler. Öğlende de yine bir toplantıda bir gümrük müşaviri ile birlikte idim. Aynı konuyu o da dile getirdi. Nasıl böyle bir şey olabilir aklım almıyor, hayret!. Bakın kararı ve kanunun ilgili maddelerini paylaşacağım. Sonra da çözümünü anlatacağım. Bürokratlar niye yetki kullanmaz, anlayamıyorum.
Karar ve kanun maddeleri:
11.Mayıs.2017 tarih ve 20063 sayılı Resmi Gazetede çıkan Serbest Bölgelerde Türk Lirası ile yapılabilecek ödemeler konusundaki 2017/10051 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı:
Ekli “Serbest Bölgelerde Türk Lirası ile Yapılabilecek Ödemeler Hakkında Karar”ın yürürlüğe konulması; Ekonomi Bakanlığının 13/3/2017 tarihli ve 27047 sayılı yazısı üzerine, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 13/3/2017 tarihinde kararlaştırılmıştır. Recep Tayyip ERDOĞAN-CUMHURBAŞKANI
SERBEST BÖLGELERDE TÜRK LİRASI İLE YAPILABİLECEK ÖDEMELER HAKKINDA KARAR
MADDE 1– (1) Serbest bölgeler ile diğer ülkeler arasındaki ticarete ilişkin ödemeler Türk Lirası ile de yapılabilir.
(2) Serbest bölgelerde birinci fıkra dışında kalan tüm ödemeler Türk Lirası ile yapılır.
MADDE 2- (1) Kira, ruhsat, izin, belgeler ile işleticiler tarafından sağlanan hizmet ve faaliyetlere ilişkin tarife ve ücretler Türk Lirası üzerinden belirlenir ve ödenir.
(2) Tarifelerin Türk Lirası olarak belirlenmesine ilişkin işlemler bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde tamamlanır.
MADDE 3– (1) Serbest Bölgelerde Türk Lirası ile yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar Ekonomi Bakanlığınca belirlenir.
MADDE 4-(l) 16/8/1985 tarihli ve 85/9801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Serbest Bölgelerde Türk Lirasıyla Yapılabilecek Ödemelere Dair Karar yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 5– (1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6– (1) Bu Karar hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.
Şimdi kararda bahsi geçen 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun 9. Maddesini de yazımızda paylaşalım.
3218 sayılı kanun madde 9.
Kambiyo ve hizmetler:
Madde 9 – Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. Bakanlar Kurulu ödemelerin Türk Lirası olarak yapılmasına da karar verebilir.
Serbest bölgede gemi ve liman hizmetleri işletici tarafından yapılır veya kamu kurum ve kuruluşlarına, gerçek veya tüzelkişilere yaptırılır.
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN, SERBEST BÖLGELERDE TÜRK LİRASIYLA YAPILABİLECEK ÖDEMELER, 16.8.1985 tarih ve 85/9801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. Söz konusu kararın metni de aşağıdadır.
MADDE 1-
· Serbest Bölgelerdeki faaliyetler ile ilgili her türlü ödemeler 6.6.1985 tarihli ve 3218 sayılı Kanunda belirtilen dövizle yapılır.
· Ancak, bölgede yatırım sırasındaki mal ve hizmet bedelleri ile işçi ücretleri ile kiralar Türk Lirası üzerinden ödenebilir. Bölge Müdürlüğü ile bu bölgelerdeki diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara bütün ödemeler Türk Lirası ile yapılır.
MADDE 2- Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kararı Başbakanlık yürütür.
Buraya kadar paylaştıklarımızdan ben şunu anlıyorum.
- Serbest bölgeler ile diğer ülkeler arasındaki ticarete ilişkin ödemeler Türk Lirası ile de yapılabilir. Yani isterseniz dövizle yapmaya devam edebilirsiniz.
- Diğer bütün işlemler Türk Lirası ile yapılır.
- Serbest bölgelerde Türk Lirası ile yapılacak işlemlere ilişkin olarak önceki karar yürürlükten kaldırılmıştır.
- Türk Lirası ile yapılacak işlemlerle ilgili usul ve esaslar hakkında yeni bir yönetmelik çıkarılacaktır.
- Türk lirası ile ilgili işlemler kararı hemen yayımı tarihinde yani 11.Mayıs.2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- Öyle ise diğer işlemler ( tabii bana göre,) aynen eskisi gibi yürüyecektir. Yani sizin serbest bölgeye satış faturalarınız ve bunların bölgeden ihracat faturaları döviz olarak tanzim edilebilir demektir.
- Ticaret, ithalat, ihracat gibi işlemler canlı ve devamıl yürüyen işlemlerdir. Buradaki Bakanlar Kurulu Kararı 13.Mart.2017 tarihinde kararlaştırılmıştır. Kararın Resmi Gazetede yayımı tarihi ise 11.Mayıs.2017 dir. O günden bu güne, bu kararı yayımlayan bürokrat, eğer farklı bir işlem yapılacaksa kesinlikle ilgili düzenlemeyi de yapmalı idi.
- Tekrar yazıyorum, bana göre serbest bölgelere yapılan ihracat faturaları dövizle tanzim edilebilir, ancak serbest bölgede yapılan kira, ruhsat, izin, belgeler, işletmeci hizmetleri gibi konular Türk lirası ile fatura edilmek ve ödenmek zorundadır düşüncesindeyim.
- Biz, 2023 yılında 500 milyar dolar ihracatı hedefleyen bir ülke olarak, ihracatçımızı, sanayicimizi açmaza sokan, eksik kararnamelerle vakit kaybedecek bir ülke değiliz. Bürokratlarımız da bu ideali benimsemeli ve en ufak bir tereddüde mahal bırakmayacak şekilde eksikleri tamamlamalıdır diyorum.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi