Bursa, 01.08.2003
Bilgi : 2003/97
10 MİLYAR LİRA VE ÜSTÜ BANKADAN ÖDENECEK
Ülkemizin yıllardır kangren olmuş yarası, yaraları
a- Kayıt dışı ekonomi
b- Vergi kaçağı idi.
Bu iki kangren olmuş yaranın tedavisi için ilk adım, ticari sistemin bankacılık sistemi içine alınması çalışmalarıdır.
Bu sebeple, Maliye Bakanlığı 04.07.2003 tarih ve 25158 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 320 sayılı V.U.K. tebliği ile ilk adımı atmış ve 01.08.2003 tarih 25186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 323 sayılı Vergi Usul Kanunu tebliği ile uygulamanın genel esaslarını tesbit etmiştir.
1- Amaç:
Bu düzenleme ile ticari işlemler ve finansal hareketlerin izlenmesi, vergiyi doğuran olayların mali kurumların kayıt ve belgeleri yardımıyla tesbit edilmesi amaçlanmaktadır.
2- Tevsik Zorunluğunda Olanlar İle İşlemler Nelerdir?
a- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar
b- Kazancı basit usulde tesbit edilenler
c- Defter tutmak zorunda olan çiftçiler
d- Serbest meslek erbabı
e- Vergiden muaf esnafın kendi arasındaki ticari işlemler
f- Nihai tüketicilerden mal veya hizmet bedeli olarak yapılacak tahsilat ve ödemeler
3- Tevsik Zorunluluğunun Başlangıç Tarihi ve Tutarı Nedir?
01.08.2003 tarihinden itibaren tutarı (10) MİLYAR lirayı aşan tahsilat ve ödemeler banka veya özel finans kurumları ile yapılacaktır. Bu işlemler, söz konusu kurumların dekont veya hesap bildirim cetveli ile ispat edilecektir.
Her türlü mal bedeli, avans, depozito, pay akçesi gibi ödeme ve tahsilatlar tevsik zorunluluğundadır.
4- Tahsilat ve Ödemelerin Yapılacağı Aracı Kurumlar?
a- Bankalar
b- Özel finans kuruluşları
c- PTT
Bu kurumlar aracılığıyla yapılacak havale, çek, kredi kartı ve senet tahsilatları ve ödemeleri, internet şubeleri üzerinden yapılan işlemler dekont veya hesap bildirim cetveli düzenlendiğinden tevsik edilmiş sayılır.
5- Tevsik Zorunluluğu Olmayan Ödeme ve Tahsilatlar
a- Genel ve katma bütçeli idarelerde
b- Döner sermaye işletmelerinde
c- SPK aracı kurumlarında
d- Yetkili döviz müesseselerinde
e- Noterlerde
f- Tapu idarelerinde
Yapılan ödeme ve tahsilatların banka veya özel finans kurumlarınca düzenlenen belgelerle tevsiki zorunlu değildir.
6- Bu Tebliğe Uymamanın Cezası
Her işlem için özel usulsüzlük cezası, hem ödeme yapan ve hem de tahsilat yapan mükellef için uygulanacaktır.
Ödenecek cezalar 200 milyon lira ile 840 milyon lira arasındadır.
7- Burada çekle, vadeli çekle ödemeler, senetle ödeme ve tahsilatlarla ilgili açıklamalar eksik ve yetersizdir.
Yayımlanan son tebliğ bile bu konuda açıklık getirmemiştir.
Piyasada bilhassa vadeli çekle alış veriş büyük boyuttadır. Neticede bu çekler, firmalar arasında ciro edildiğinde bir çek alma-verme bordrosu tanzim edilerek işlem yapılır. Sonuçta da ödemeler banka sistemi ile yapılır.
Öyle zannediyorum ki, kanunlarımızda olmayan vadeli çek kullanımını, Maliye Bakanlığı bu düzenlemelerle kaldırmak istiyor.
Ancak, bunu yaparken piyasayı da öldüreceğini yetkililerin fark etmesi gerekir. Radikal tedbirler evet; fakat sistemi çökertmek hayır.
Bu tebliğlerden anlaşıldığına göre ve yapılan yetersiz açıklamaların sonucu, ciro edilen çeklerle ödemeleriniz geçerli olmayabilir.
Öyle ise ne yapalım?
Ödemelerimizi şahsi çeklerle yapalım. Başkalarından aldığımız çeklerin cirosunu Maliye geçerli saymayabilir. Fakat en kısa zamanda buna çözüm getirici bir açıklama şarttır.
Şahsi kanaatime gelince;
Çek alındı verildi bordrosu ile yapılan çekle ödemeler, neticede banka sistemine gireceği için geçerli olmalıdır. Bu konuda acele bir açıklamalı tebliğ yayımlanmalıdır.
Yoksa, ticari sistemde onulmaz yaralar doğacaktır.