2006 Yılında Hisse Senetleri Satış Kazancı-Vergisi
2006 yılına 3 ay varken gerek firmalar ve gerekse şahıslar, stratejik planlamalarını yapmaya başladılar.
Yapılan değişikliklerle yamalı bohçaya dönen VERGİ MEVZUATIMIZDA, (31.12.2004 tarihli MÜKERRER RESMİ GAZETEDE yayımlanarak 01.01.2006 da yürürlüğe girecek olan 5281 sayılı yasa ile eklenen G.V.K. geçici 67. maddesi)
bu stratejik kararları etkileyecek bir maddedir.
G.V.K. Geçici 67. maddenin hisse senedi satış kazancı hükümleri
A) Geçici 67. madde ile getirilen değişiklik 01.01.2006 ile 31.12.2015 dönemi arasında yani 10 yıl süre ile uygulanacaktır.
B) Maliye Bakanlığı uygulama ile ilgili usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
C) Eski hisse senetleri: Bu madde kapsamına girmeyen ve 01.01.2006 tarihinden önce elde bulunan menkul kıymetlerin (hisse senetleri dahil) satışından sağlanan gelirlerin vergilendirilmesinde 2005 yılındaki hükümler uygulanır.
Biz burada sadece hisse senetlerini incelediğimizden hisse senedi tabirini kullanacağız.
Yani 01.01.2006’dan önce elinizdeki hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar değer artış kazancı sayılır.
Hisse senetlerinin =
C1- İvazsız elde edilenleri
C2- Borsaya kayıtlı olup 3 aydan fazla elde tutulanları
C3- Tam mükellef kurumlarına ait olup bir yıldan fazla süreyle elde tutulanların satışından sağlanan kazançlar vergiye tabi olmayacaktır.
Bu güne kadarki yazı-çizi ve konuşmalarımızda bu sebeple hisse senetlerinin bastırılması veya geçici hisse senedi ilmuhaberi çıkarılması tavsiyesinde bulunmuştuk.
C4- 2005 yılı sonunda ilk 3 fıkranın dışındaki şartlarla elde edilmiş hisse senetleri olanların, bu hisse senetlerini satmaları halinde sağlayacakları kazançlar değer artış kazancı sayılacaktır.
Hisse senetleri satışından elde edilen ve borsaya kayıtlı hisse senetlerinin 3 aydan önce, diğer hisse senetlerinin bir yıldan önce satışından sağlanan kazançlar değer artış kazancıdır.
- 2006 yılında bu tip (2005 yılında elde edilmiş) hisse senedi satışından sağlanan değer artış kazançlarının tamamı vergiye tabi olacaktır.
- Hisse senedi alış değerleri, enflasyon TEFE oranı %10’un üzerinde ise endeksleme yapılıp kazanç tespit edilecektir. Aksi takdirde endeksleme de yapılmayacaktır.
- Dar mükellef kurumların bu tip kazançlarının tamamı %15 stopaja tabidir.
Tekrar edelim;
01.01.2006 dan önce iktisap edilen, borsada kayıtlı ise 3 ay, değilse (1) yıl süre ile elde tutulmuş olan hisse senetlerinin 2006 yılı ve sonrası satılması halinde elde edilecek kazançlar vergi ve stopaja tabi değildir.
Bu sebeple, 2005 yılında şirketlerin hisse senetlerinin bastırılmış olması veya geçici hisse senedi ilmuhaberi çıkarılmış olması büyük önem arz etmektedir.
D) 2006 yılında elde edilen hisse senetleri satış kazancı
1- Bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla yapılan işlemler
Bankalar aracı kurumlar, takvim yılının üçer aylık dönemi itibariyle
a) Alım satımına aracılık yaptıkları hisse senetlerinin alış satış arasındaki fark
b) İtfa halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark
c) Hisse senetlerinin, Tahsiline aracılık ettikleri dönemsel getirileri üzerinden %15 vergi tevkifatı yaparlar.
d) Değişik tarihlerde alım yapılmışsa ve bir kısmı satılmışsa ilk giren ilk çıkar esası ile fark tespit edilerek stopaj (vergi kesintisi) yapılır.
e) Alış ve satış işlemleri sebebiyle ödenen komisyonlar ile Banka ve sigorta muamele vergisi tevkifat matrahının tespitinde dikkate alınır.
f) Birden fazla işlem halinde yapılan işlemler tek işlem olarak gözönüne alınır.
g) Aynı türden hisse senedi alım satımından doğan zararlar sonraki dönem matrahından mahsup edilir.
h) Hisse senetlerinin bir banka veya aracı kurumdan başkasına aktarılması halinde ilk alış bedeli ve tarihi yeni kuruma bildirilir.
İ) Aktarma yeni kurumda başka bir şahıs veya kurumun adına yapılırsa işlem Maliye Bakanlığına da bildirilir.
j) Tevkifata tabi tutulan gelirler için gerçek kişilerce beyanname verilmez. Diğer gelirler için verilecek beyannameye dahil edilmez.
k) 2006 yılından itibaren borsada işlem görsün veya görmesin, hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar üzerinden %15 tevkifat yapılacaktır.
Ancak hisse senetleri (2) yıldan fazla süre ile elde tutulmuşsa veya hisse senetlerinin kar payları hisse sahibi adına tahsil ediliyorsa tevkifat yapılmaz.
l) İvazsız elde edilen hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar da %15 tevkifata tabidir.
m) Tekrar belirtelim; 2006 yılında şahısların elinde bulunan hisse senetlerinin elden çıkarılması halinde sağlanan kazançlar değer artış kazancı sayılacaktır. Menkul kıymet değer artış kazancının tamamı beyana tabi olacaktır.
Ancak;
İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süre ile elde edilen hisse senetleri alım satım kazancı vergiden muaf olacaktır.
Bu basit bilgilendirmeden sonra Maliye Bakanlığının tebliğlerine göre her bir konu için ileride geniş açıklamalar içeren yazılar yazmayı düşünmekteyim.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca