Bursa, 25.Eylül.2012
A.Ş. GENEL KURULLARINDA KOMİSER BULUNACAK MI?
Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili olarak yayınlanacak yönetmeliklerden biri de 407.inci madde gereğince “Genel Kurullarda Bulunacak Bakanlık Temsilcisi Yönetmeliği”dir. Söz konusu yönetmelik bugüne kadar hala yayınlanmadı.
Yayınlanacak yönetmeliklerin yayımı geciktikçe, kafalarda karışıklık artmaktadır. Bu arada maalesef bilgi ve yorum kirliliği de almış yürümüştür.
Gerek, kanun taslak halinde iken ve gerekse değişiklikler yapılması gereği ortaya çıkıp kanunda değişiklikler yapıldıktan sonra , gerek bir çok meslek kuruluşlarında yapılan toplantılarda ve ayrıca yazılı ve sözlü medyada bir çok konuda bir çok uzmanın görüşleri açıklanmış veya yayımlanmıştır.
Eksik bilgilere göre tabii ki yorumlar da eksik olmaktadır. Bu tip toplantılar ve yazılarda bir kere açıklanan veya yazılan yorumlar, yanlış dahi olsa dinleyenin, okuyanın aklında kalmaktadır. Bunlardan biri de GENEL KURULLARDA HÜKÜMET KOMİSERİ konusudur.
Bir kere, şunu bilelim ki yeni kanunda artık hükümet komiseri ifadesi kaldırılmıştır. Hükümet komiseri veya bakanlık komiseri yerine BAKANLIK TEMSİLCİSİ ifadesi konmuştur.
Dolayısıyla, eski yorumları şöyle de değerlendirebiliriz.
Artık genel kurul toplantılarında hükümet komiseri veya bakanlık komiseri olmayacak fakat BAKANLIK TEMSİLCİSİ bulunacaktır.
Eski Ticaret Kanunu gereğince yayınlanmış olan “Sermaye Şirketlerinin Genel Kurul Toplantıları ve bu toplantılarda bulunacak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı komiseri hakkındaki yönetmelik hükümleri , yeni yönetmelik yayımlanıncaya kadar geçerli olacaktır.
Yani cevabı peşin verelim ve daha sonra incelemeye geçelim.
Anonim Şirket Genel Kurullarında Bakanlık temsilcisi bulunacaktır.
Yeni Ticaret Kanunu, kanunda bizzat Bakanlık temsilcisi ile ilgili düzenlemeler yapmıştır. Bu düzenlemeler aşağıda madde madde belirtilip açıklanacaktır.
Madde:422
Yeni TTK. Madde 422. Tutanak tarif edilir ve geçerli olma şartını belirtir.
………..Tutanak, toplantı başkanlığı ve Bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır, aksi halde geçersizdir.
Eski ticaret kanununda da bu hüküm 378. inci maddede bulunmakta idi.
Madde:407
Genel Kurulu genel olarak düzenleyen 407 inci maddenin üçüncü fıkrasında Bakanlık temsilcisinin bulunacağı aşağıdaki şekilde belirtilmiştir.
407/3 –Madde- 333. madde gereğince belirlenen şirketlerin genel kurul toplantılarında Gümrük ve Ticaret Bakanlığının temsilcisi de yer alır. Diğer şirketlerde , hangi durumlarda Bakanlık temsilcisinin genel kurulda bulunacağı ve genel kurul toplantıları için temsilcilerin görevlendirilmelerine ilişkin usul ve esaslar ile bunların nitelik, görev ve yetkileri ayrıca ücret tarifeleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Bakanlık temsilcisinin toplantıya katılma giderleri ve ücretleri ilgili şirket tarafından karşılanır.
Görüldüğü gibi yeni kanunda artık komiser yerine bakanlık temsilcisi ibaresi veya ifadesi tercih edilmiş ve genel kurulların olmazsa olmazı hükümlerinden biri olarak bakanlık temsilcisinin genel kurulda bulunacağı birkaç maddede açıkça belirtilmiştir.
Maddede geçen ve bağlantılı olarak görünen 333.üncü madde nelerden bahsetmektedir? Bir de bu maddeyi aynen alarak inceleyelim.
“Madde 333. Devletin gözetimi – İzin
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Yayımlanacak tebliğle, faaliyet alanları belirlenip, ilan edilecek anonim şirketler Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ile kurulur. Bu şirketlerin esas sözleşme değişiklikleri de aynı Bakanlığın iznine bağlıdır. Bakanlık incelemesi sadece kanunun emredici hükümlerine aykırılık bulunup bulunmadığı yönünden yapılabilir. Bunun dışında hukuki konumu, niteliği ve işletme konusu ne olursa olsun anonim şirketin kuruluşu ve esas sözleşme değişiklikleri herhangi bir makamın iznine bağlanamaz.”
Bağlantılı bu maddeye göre kamu menfaati yönünden kontrol dışında SPK, BDDK ve benzeri kurumlar dahil normal olarak şirket kuruluş ve sözleşme değişiklikleri herhangi bir makamın iznine bağlı değildir. Kamu menfaati ve kanunun emredici hükümleri açısından izinler ise Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından ve sadece kanunun emredici hükümlerine aykırılık yönünden inceleme yapılacaktır. Bu durumda, SPK , BDDK ve benzeri kuruluşlar, kendi normları ile ilgili olarak bakanlıkla işbirliği yapmaları gerekecektir.
Yeri gelmişken, kendi kendimize şunu da soralım.
Peki, Limited Şirket genel kurullarında Bakanlık temsilcisi bulunacak veya bulundurulacak mı?
Cevap: Limited şirketlerde genel kurullarda Bakanlık temsilcisi bulunmayacak , ancak yeni TTK 617. inci maddenin 3. üncü fıkrasına göre genel kurullarla ilgili diğer hükümler kıyas yoluyla uygulanacaktır.
Görüldüğü gibi, Bakanlığın yayımlayacağı tüzük, yönetmelik ve tebliğlerin gecikmesi bir çok kafa karışıklığına, yanlış bilgilerin doğru imiş gibi algılanmasına sebep olmaktadır. Söz konusu tebliğ, tüzük ve yönetmeliklerin bir an önce yayımlanmasını diliyoruz.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir