Bursa , 12.Kasım.2015
BEPS: Yeni bir kavram
Geçen haftaki yazımızdaki BEPS kavramını öneminden dolayı daha fazla inceleyerek bilgi verelim.
Beps, İngilizce (Base Erosion and Profit Shifting) cümlesinin açılımı olup, vergi matrahı aşındırması ve kar aktarımı olarak Türkçeye çevrilebilmekte olan bir mali terimdir. Basında okuduklarımıza göre BEPS, Türkiye’de G-20 ülkeleri ve OECD nin girişimi ile 2013 yılında gündeme gelmeye başlamıştır. Bu kavramı önümüzdeki yıllarda gerek ülkemizde ve gerekse dünyada daha çok göreceğimizi ve ele alacağımızı düşünüyoruz. Özellikle G – 20 ülkelerinin artan bütçe açıkları verginin , Vergi Matrahı Aşındırması ve Kar Aktarımı’nın önemini artırmıştır.
Böylece ( BEPS’in) doğmasına sebep olan unsurlarla karşılaşıyoruz. Bunlar:
Devlet gelirlerinin giderleri karşılayamaması, sosyal sorumluluk masrafları, genel olarak vergileme konusundaki merak ve çalışmaların artması, uluslararası ticaret ve özellikle internet ticaretinin artması sonucu bazan hiç vergi alınamaması gibi.
Bu satırları okuyanların bir çoğunun bildiği gibi G – 20, 20 gelişmiş ülkenin kurduğu bir oluşumdur. Dünya gayrisafi üretiminin %85’ini temsil eder. Türkiye, Brezilya, Çin gibi ülkeler yanında AB ve ABD gibi gelişmiş ülkelerin bulunduğu bir kurumdur. Dolayısıyla, Vergi Matrahı Aşındırması ve Kar Aktarımı yani “BEPS’e neden olan sorunlar ancak dünya gayrisafi üretiminin %85’ini oluşturan ülkelerin ortak girişimle alacakları kararlar ile çözülebilir” anlayışı ortaya çıkmıştır.
Minimum standartlar, transfer fiyatlandırması ve vergi anlaşmaları ile ilgili uluslararası standartlar, Beps ölçümü konusundaki raporların ve buna benzer çalışmaların yapılması çözüm için ortaya atıldı.
Yapılan çalışmalarla Vergi Matrahı Aşındırması ve Kar Aktarımı yani BEPS politikaları, OECD tarafından oluşturuldu. Bu politikalar G-20 tarafından da kabul edildi.
BEPS çözümleri, Yerel yani ülkeler tarafından yapılan düzenlemeler (Kanun, BKK ve Tebliğler gibi) ve uluslararası düzenlemeler (çok taraflı anlaşmalar, OECD Model Anlaşma Modeli ve OECD Model Anlaşma Rehberleri değişiklikler gibi) çalışmalarla hayata geçirilecektir.
Türkiye’nin Orta vadeli Milli Plan yani OVMP’de BEPS çalışmaları
2015 yılındaki Orta vadeli Milli Plan yani OVMP de BEPS ile ilgili bir çalışma ve açıklama yoktur. Ancak, Türkiye bilindiği gibi 2015 yılındaki G-20 toplantısına ev sahipliği yapmaktadır. Bu toplantıdan sonra 2016 yılında OVMP nin yenileneceği ve bu plana kesinlikle BEPS in de düzenlenerek ilave edileceğini zannediyorum.
Türkiye G – 20 ve OECD üyesi bir ülke olarak BEPS konusu ile ilgili çalışmalarda yer alarak önce minimum standartlar üzerinde anlaşmış durumdadır.
Minimum standartlar Nelerdir?
Şöyle sıralamak mümkün;
- Zararlı vergi uygulamaları
- Vergi anlaşmalarının kötüye kullanımı
- Transfer fiyatlandırması dokümantasyonu
- Ülkelerarası uyuşmazlıklarda karşılıklı anlaşmanın etkinleştirilmesi,
G-20 nin aktif bir üyesi olarak Türkiye BEPS ile ilgili olarak:
a.Ülkeler arasında gerçekleştirilecek bilgi değişimlerinde «yönetim gider yansıtması»
b.ve «gayri maddi hak ödemeleri» ile ilgili bilgilerin de, Türkiye Mali İdaresi’ne yapılacak raporlamalarda (Ülke Bazında Raporlama) kapsama alınmasını talep etmiştir.
Bu talep üzerine nasıl düzenlemelerin yapılması konusunda 2016 -2020 yılları arasındaki takvimin aşağıdaki gibi olması beklenilmektedir.
- Mevcut düzenlemelere ek olarak BEPS ile ilgili hususların Türk vergi mevzuatına eklenmesi (çok taraflı anlaşmalar ve mevcut çifte vergileme anlaşmalarının OECD tarafından OECD Model Anlaşması’nda gerçekleştirilecek değişikliklere paralel değişiklikleri içeren anlaşmalar gibi),
- BKK ve/veya Tebliğler ile yapılacak düzenlemeler.
Yapılacak bu düzenlemeler çok uluslu şirketlerle, bu şirketlerin Türkiye merkezli olanlarını etkileyecektir.
Tabii, özellikle müteahhitlik hizmetleri, gemi işletmeciliği, maden işletmeciliği, matrah aşındırılması ve kar dağıtımı gibi konularda Türk tebalı (TC) şirketleri de etkilenecektir. Bu konulardaki incelemeler sıkılaştırılacak ve sıklaştırılacaktır.
Şirket yönetici ve sahiplerinin bugünden BEPS konusu ile yakından ilgilenmesini tavsiye ediyoruz.
Cevdet Akçakoca
YMM - BD
Not: Bu yazımız konusunda ilk çalışmaları
Yapan ve bizi bilgilendiren TMUD’a teşekkürü
Bir borç bilirim.