Bursa, 5.Eylül.2022
BİNEK OTOMOBİLLERİNDE YENİDEN DEĞERLEMEYE DİKKAT ( 1 )
Yazıyı yazmayı düşündüğümde önce tarihi yazdım ve gördüm ki 2022 yılının 5 Eylül gününe gelmişiz. Günler ne çabuk geçiyor. İkinci geçici vergi dönemi daha yeni bitti. Şimdi nerede ise üçüncü geçici vergi dönemi başlamak üzere.
Peki, bu muhasebe mesleğindekilerin, geçici vergi döneminde, hiç mi hesaplama ile amortisman ile ve yeniden değerleme ile ilgili problemi yok? Ne dersiniz? Yasalarda değişiklikler yapıldığı, tebliğ taslaklarının yayınlandığı günlere gittim. Hemen Ekohaber’de 25.04.2022 tarihli yazımı buldum.
Yazım şöyle başlıyordu.
Bugün internete bir taslak düştü. Bu taslak enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerlemenin nasıl yapılacağına dair hükümleri içermektedir. Taslağı okuduktan sonra bu yazıyı yazmak ihtiyacını duydum. Sonuçta o yazıda, özel bazı açıklamaların yapılması gerektiğinden bahsediyordum. Taslak daha sonra tebliğ halinde yayınlandı ve yürürlüğe girdi.
Tabii her zaman bahsettiğim gibi Türkiye’de mali konularda kanunların ruhunu bilmek veya anlayabilmek çok ama çok önemlidir. Tabii kanunların ruhu dediğiniz zaman hemen Montesquieu’nun Kanunların ruhu üzerine adlı eseri aklınıza gelmesin. Benim burada bahsettiğim Türkiye’de yayımlanan ve uygulanan vergi kanunlarının ruhu üzerinedir. Türk kanun yapıcılarının kanunların ruhunda ne demek istediğini anlayamazsanız yandınız ki ne yandınız. İşte o zaman benim gibileri çıkar ve bu kanunları sizin anlayacağınız dile çevirmeye çalışır. Başarılı olurlar mı? Onu da siz sevgili okurlarımız ve meslektaşlarımız bizden daha iyi biliyorlar.
Netice olarak 25.04.2022 tarihli yazımda belirttiğim taslak artık tebliğ olarak yürürlükte. O taslağın yaptığı düzenlemeler yeniden değerleme üzerine idi.
Yeniden değerlemede özellikle binek araçlarında indirilecek giderler konusunda 2019 yılında yapılan bir düzenleme, meslek mensuplarını düşündürüyor, yayımlanan tebliğler de çok fazla açıklama yapmadığına göre biz de binek araçlarında gider kısıtlaması ve yeniden değerleme konusunu KANUNLARIN RUHU’NU düşünerek açıklamaya çalışacağız.
2019 yılında binek araçlarının giderleri Gelir vergisi kanununun 40 ıncı maddesinde yapılan değişikliklerle GİDER KISITLAMASINA tabi tutulmuştur.
Söz konusu gelir vergisi kanununun 40 ıncı maddesinin gider kısıtlaması ile ilgili maddesinin ilgili fıkraları aşağıya alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu
İndirilecek giderler:
Madde 40 – Safi kazancın tespit edilmesi için, aşağıdaki giderlerin indirilmesi kabul edilir:
1. Ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler.
(İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurt dışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler.)
(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin (8.000) Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla (200.000 TL) kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.)
………
5. Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri (Şu kadar ki faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.)
……….
7. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar,(2022 yılı rakamları)
(İşletmeye dâhil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilir.)
(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli (230.000 TL) , söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı (430.000 TL) yı aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)