Dün, Mudanya Caddesi üzerinde gözüme bir tabela takıldı, MODAŞ. Bu tabela MTGS-Modaş ve Mam Şirketlerini bana hatırlattı. Aynı zamanda, ihracat hileleri, tevkif edilen, itilip kakılan insanlar ve Bursa Kobileri için bir umudun tükenişi.
Sektörel dış ticaret şirketleri mevzuatı yayınlanır yayınlanmaz Bursa sanayicileri hemen bu konuda şirketleşme yoluna gitmişlerdi. Yapılan toplantılar sonunda;
1) MTGS-Marmara Tekstil ve Giyim Sanayicilerini
2) MaM-Marmara Makine...
3) MODAŞ-Marmara Otomotiv...
Sanayicileri sektörel dış ticaret şirketleri kurulmasına karar verilmişti.
SDTŞ modeli ile aynı üretim kolunda faaliyet gösteren küçük ve orta boy işletmeler, ihracata yönelik birlik halinde Dünya pazarlarına girecek, dış ticarette uzmanlaşacak ve ülke ihracatına rekabet gücü kazandırılacaktı.
Kobilerin dış pazarlara açılması sırasında;
a) Üretim Yetersizliği
b) Finansman Yetersizliği
c) İhracat ve Pazarlar Konusunda Bilgi Eksikliği
d) Nitelikli Personel Yokluğu
e) Bürokrasi Karşısında Yılgınlık
f) Mevzuata Uyum Sağlayamamak
gibi problemlerle karşılaşılmakta idi.
İşte, yapılan bu girişimle Bursa’da yeni bir adım atılacak, Bursa Ticaret, Sanayi ve ihracatı büyük bir atılım yapacaktı. Ancak, maalesef Bursa büyük bir yara aldı.
Bursalılar, Türkiye’de şirketleşme ve sanayileşmede önderlik etmişler. Türkiye’nin ilk sanayi bölgesini kurmuşlar, ilk halka açık A.Ş.’leri kurdukları gibi ilk SDTŞ’leri de kurmuşlardı.
Tarihsel sürece aktığımızda halka açık kurulan A.Ş.’lerin bugün birkaç tanesi hariç tamamının şahıs firmaları veya aile firmaları haline geldiğini görüyoruz. Bu süreç bana Bursa insanının ortaklık ilişkilerinden çok şahsi ve ailevi ilişkileri tercih ettiğini gösteriyor.
SDTŞ’lerin kuruluş aşamalarında sonra ihracat faaliyetleri için Bursa sanayicisi SDTŞ’ler ile iş yapmayı tercih etmedi. Bu SDTŞ’ler başka şehirlerden bir takım ilişkilere girdi ve maalesef sahte belge ve ihracatta yolsuzluklar gibi olaylar sonucu SDTŞ olayı Bursa’da bitti.
Oysa Türkiye’de halen çalışan ve diğer şehirlerde faaliyet gösteren 27 SDTŞ bulunuyor. Bursalılar önderlik edip sonradan niye devam ettiremiyor? Anlamıyorum.
Bu tip toplumu ilgilendiren kuruluşlar, toplumun veya Sanayi ve Ticaretin önderliğinin öncülüğünde kurulmadığı takdirde başarılı olamıyor kanaatindeyim.
Bursalılar olarak bireysel girişimler yerine toplumsal girişimleri tercih edebilsek ne güzel olur.
CEVDET AKÇAKOCA
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR.