Bursa, 05.Mart.2009
DEVLET DEVREDEN KDV LERİ İADE ETMELİ.
Türkiyede 1984 yılında yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi kanunu , çok kısa bir sürede halk tarafından benimsenmiş ve o gün bugündür tatbik edilmektedir.
Nedir Katma Değer Vergisi,?
Önce katma değer vergisi, üretilen katma değer esas alınarak bu katma değer üzerinden vergi alınmak üzere düşünülmüş ve yürürlüğe girmiş bir vergidir. Tüketicinin üzerinde kalan bir vergidir. Ancak üretilen katma değer vergisinin hesabı çok zor ve karışık bir işlem olduğu için birçok dünya ülkesindeki gibi ülkemizde de sabit bir veya birkaç oran tesbit edilmiş ve katma değer vergisi bu şekilde uygulanmaya başlamıştır. Uygulaması basit bir vergi olduğu için de hakikaten sonuç vermiş , iyi tatbik edilen ve devlete de iyi gelir getiren bir vergidir.
Ancak, gerek okuduklarımdan ve gerekse bugüne kadarki tecrübelerimden edindiğim bilgilere göre Devreden Katma Değer Vergisi ile ilgili olarak Türkiyede bir problem vardır ve bu problem yıllardır çözülememektedir.
Muhasebe hesaplarında 190 no.lu Devreden Katma Değer Vergisi hesabına kaydedilen bir İndirilemeyen Katma Değer Vergisi hesabı bulunmaktadır. Ülkemizde bu Devreden Katma Değer Vergisi mükellefe iade edilmeyip ertesi döneme, yine indirilemezse daha ertesi, daha ertesi ve devamları döneme devredilmektedir.
Oysa, bir çok Avrupa ülkesinde firma katma değer vergisinde alacaklı durumda olduğu takdirde hemen ertesi ay içinde maliye teşkilatı tarafından ya davet edilerek veya banka hesaplarına aktarılarak , firmanın devreden katma değer vergisi hemen iade edilmektedir.
Hatta, son zamanlarda maalesef bizden önce Avrupa Birliğine giren ve Katma Değer Vergisi tatbikatına geçilen Bulgaristan bile bir şekilde indirilemeyen ve devreden katma değer vergisini mükellefe bir iki ay gibi bir sürede iade etmektedir.
Esasen katma değer vergisinin mantığı da isminden de anlaşılacağı gibi yaratılan katma değer üzerinden hesaplanacak bir verginin alınmasıdır. Eğer bir firma katma değer yaratmamışsa veya satın aldığı mal ve hizmetleri satamamışsa bir katma değer yaratmamış demektir, öyle ise yaratmadığı bir katma değer için üzerinde de vergi kalması doğru değildir, şu halde firmanın üzerinde kalan yani bizdeki ismi ile 190 no.lu DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ Hesabında kalan katma değer vergisinin mükellefe iade edilmesi söz konusu olacaktır.
Ülkemizde devreden katma değer vergisinin iade edilmemesi sebebi olarak malum kayıtdışı ekonomi ve fazla fatura kullanma veya fatura kesmeme gibi bir takım sebepler ileriye sürülmektedir.
Şu anda ise 21. yüzyılın ilk krizini ağır bir şekilde yaşamaktayız.
Krizi aşmak için devlet bilindiği gibi 5811 sayılı bazı varlıkların milli ekonomiye katılması konusunda bir yasa, yine 5838 sayılı bazı kanunlarda değişiklik yapılması konusundaki kanunla bir takım tedbirler almıştır.
Söylendiğine göre 5811 sayılı yasa ile ülkeye 13,5 milyar lira gibi bir katkı sağlanmış olacaktır.
5838 sayılı yasa ile kısa çalışma ödeneği uygulaması hızlandırılmış ve genişletilmiş, yatırımlarla ilgili yeni tedbirler getirilmeye çalışılmıştır.
Devletin krizden çıkmak için harcamalarını artırması, borçlarını ödemesi, piyasayı harekete geçirmesi gerektiğini savunmaktayız.
Bu meyanda, devlet firmaların Katma Değer Vergisi beyannamelerinde ve muhasebe hesaplarında 190 no.lu hesapta kayıtlı olan Devreden Katma Değer Vergilerini de mükelleflere ödemelidir.
Kriz zamanında ekonominin çarklarını çevirmek için devletin harcama yapması, harcamaları artırması veya ekonomide enflasyona sebep olmayacak şekilde piyasaya para çıkarması savunulur.
Devletin firmaların Devreden Katma Değer Vergisi alacaklarını, yine devletin firmalara olan borçlarını ödemesi enflasyona sebep olmayacak ve piyasadaki likidite sıkışıklığını ortadan kaldıracak bir tedbirdir.
SON SÖZ OLARAK DEVLET FİRMALARIN DEVREDEN KATMA DEĞER VERGİSİ ALACAKLARINI ÖDEMELİDİR.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir