Bursa, 14.Ocak.2017
Devlet yardımlarının muhasebeleştirilmesi ve 602-649-679 Hesaplar
Son yıllarda azalan büyümeyi tekrar harekete geçirmek ve gelişmiş ülkelerin seviyesine bir an önce çıkabilmek ve aynı zamanda dünyadaki üretim ve rekabet gücümüzü artırabilmek için yeni bir takım teşvikler verilmeye başlanmıştır. Bunlara kısaca devlet destekleri diyoruz. Neler olduğunu şöyle bir sayalım.
Ar-ge destekleri
Sgk destekleri
Muhtemelen gelecek vergisel destekler vb. gibi
Nakten veya hesaben alınan bu desteklerin muhasebede hangi hesaplarda takip edileceği kesin olarak belli olmamıştır. Özellikle herhangi bir incelemede, inceleme elemanı ben bu desteğin şu hesapta kaydedilmesinin doğru olduğunu iddia ederim. Sizin kaydettiğiniz hesap yanlıştır. Öyle ise size Tek Düzen Hesap Planına uymamaktan dolayı özel usulsüzlük cezası yazıyorum diyebiliyor. Biz de bu desteklerin kaydedilebileceği hesapları bir inceleyelim.
602 No.lu Diğer Gelirler Hesabı:
600 no.lu satış hesaplarının hemen arkasından gelmekte olup doğrudan işletmenin ciro ve performansı ile ilgili bir hesaptır. İşletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikasına uyma zorunluluğu karşısında oluşan işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan, mali yardımlar ( sübvansiyonlar), devletin bazı malları vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülüklerden istisna etmesi yoluyla yaptığı yardımlar (vergi iadeleri) ve satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili fiyat istikrar destekleme primi vb. hasılat kalemleri bu hesapta izlenir.
Dönem içindeki faaliyetlerden doğan sübvansiyon, vergi iadesi, vade farkları ab. Tutarları saptanarak ilgili hesaba borç, bu hesaba alacak kaydedilir. Bu gelirlerin türlerini şöyle sayabiliriz.
İhracat teşvikleri, sübvansiyonlar, vergi iadeleri, fiyat istikrar destekleme primi, navlun primi diğer devlet destekleri.
649 No.lu Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabı:
600-648 no.lu hesaba kadar olan hesap kalemleri kapsamına girmeyen diğer olağan faaliyetlerden sağlanan gelir ve karların izlendiği hesaptır.
Bunlara örnek: Kira geliri, mal alış iskontoları, hurda satışlarından gelirler, hizmetten faydalandırma gelirleri ve benzerleridir.
679 No.lu Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabı:
Diğer hesap kalemleri dışında kalan ve arızi bir karakter taşıyan duran varlık satışlarından doğan karlar gibi gelir ve karların yer aldığı hesap kalemidir. Örnekler verelim:
Bağlı menkul kıymet satış karları, iştirakler sermaye payları satış karları, bağlı ortaklıklar sermaye payları satış karları, diğer mali duran varlıklar satış karları, arazi ve arsa satış karları, yeraltı ve yerüstü düzenleri satış karları, ……. Maddi duran varlıklar satış karları, sayım ve tesellüm fazlaları, arızi kira gelirleri, vergi fatura vs. ödeme yuvarlama farkları gibi.
Verdiğimiz örneklerde görüldüğü gibi, bu üç hesap ta çok az farklarla yani nüans farkları ile birbirine benzer kalemlerin kaydedilebileceği hesaplardır.
Muhasebe sistemi uygulama tebliği ile hangi desteğin hangi hesaba kaydedileceğinin kesin olarak açıklanması gerekir kanaatindeyim.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi