Ekohaberle 29.yıl Türk Deniz Ticareti

                                                                                              Bursa, 28.Mart.2024

EKOHABERLE 29. YIL – TÜRK DENİZ TİCARETİ

            Bu yazımızı yazarken Ekohaber’in 29 uncu yılını kutladığını da bildirmek istiyorum. Kuruluştan bu yana büyük mutluluk duyarak,  çeşitli konularda makaleler yazdım.  Ekohaber’de yazdıklarıma hiçbir şekilde karışmayan bir yönetimle ve sevgili Tahsin ARDIÇ  ile çalışma mutluluğunu yaşayan yazar çizerlerden biriyim. Bu 29 yıl içinde Anadolu’da ilk ekonomi gazetesi olan EKOHABER ve yazar ve çizerleri ile yönetimi en iyi hizmeti verdiği için bu yaşlara ulaşmıştır. Nice yıllara EKOHABER diyorum.

            Bu haftaki yazıma gelince, 3 haftadır gördüğünüz gibi değişik konularda yazıyorum. Bu sayımızda da  Türk deniz ticaretini araştırıp bir şeyler yazdım. .

            1990 yılında Yeminli Mali Müşavirliğe başladığımda yaptığım işlerden biri de liman KDV iadesi raporları yazmaktı. O çalışmalarım esnasında deniz ticaretini biraz olsun öğrenmiş olduğumu zannediyorum. Deniz Ticaret Odası olduğunu, Ticaret Kanununun yarısının Deniz Ticareti ile ilgili olduğunu da söylemek isterim.

            Türkiye, son yıllarda yaptığı atılımlarla deniz ticaretinde, gemi inşa sanayiinde, savaş gemileri dizayn ve inşasında dünyada önemli bir yere sahip olmuştur.

            Ancak, burada bir ilave bilgi daha vermek zorundayım.

            Türkiye deniz ticaret filosundaki gemilerin bir kısmı yabancı bayrak altında çalışmaktadır. Bu durumu da belirtmek şartıyla, aşağıda bir takım bilgiler paylaştım.

 Türk Deniz Ticaret Filosunun Dünya Filosundaki Yeri

Deniz Ticaret Odasının yayınlarından faydalanarak hazırladığım tabloda 1000 GT ve üzerindeki Türk Bayraklı gemiler ile Türk armatörlerinin yabancı bayraktaki gemilerinin 1999 – 2022 ve  2023 yılları rakamları paylaşılmaktadır.           1999 yılında Türk armatörlerinin kontrolündeki filo 9,6 milyon DWT olup, bunun %90,5’i Türk Bayraklı, %9,5’i ise yabancı bayraktaki gemilerden oluşmakta iken,

 2023 yılı başında, Türk armatörlerinin 1000 GT ve üzerindeki gemileri dikkate alındığında 38,1 milyon DWT’nin %14,3’ü Türk Bayrağında, %85,7’si ise yabancı bayrakta yer almıştır.

            1 Ocak 2023 itibariyle 1000 GT ve üzerindeki gemilerde Türk armatörlerinin yabancı bayraklı gemileri ile Türk bayraklı gemilerinin 2022 yılı başı ile 2023 yılı başına göre %24,2’lik bir artış gerçekleşmiştir.

         1 Ocak 2023 itibariyle Shipping Statistics and Market Review kaynağına göre 1000 GT ve üzerindeki gemilerde Türk Bayraklı gemiler 5,4 milyon DWT, Türk armatörlerinin yabancı bayraklı gemi tonajı ise 32,7 milyon DWT’dir.

Dünya Deniz Ticaret Filosunun milli bayraklara göre 300 GT ve üzeri filo ve ülkeleri incelediğimizde,  dünya filosunun DWT olarak %17,1’ini bünyesinde bulunduran Liberya 1. sırada, %16,5’ini bünyesinde bulunduran Panama 2. sırada, %13,5’ini bünyesinde bulunduran Marshall Adaları ise 3. sırada yer almaktadır.

Bayraklara göre dünya filosu (300 GT ve üzeri) 160 ülke bazında 60.004 adet gemi ile 2.166.510.000 DWT ve 1.452.834.000 GT’dir. Dünya Deniz Ticaret Filosu sıralamasında, %7,4 oranda artış ile Türkiye 32’inci sırada yükselmiştir.

            Keşke tüm Türk gemilerimiz ülkemiz siciline kayıtlı olsa idi ne iyi olurdu. Türk Deniz filosu benim araştırmalarıma göre yılda 1,5 milyar dolar civarında bir gelir elde etmektedir. Eğer bütün deniz ticaret filosu Türk bayraklı olsa idi, denizcilikten gelen döviz 10 milyar doları aşardı diye düşünüyorum. İnşallah o günleri de görürüz. Bu olay, Cennet adaları veya İsviçre’deki Türk vatandaşı hesaplar gibi geliyor bana.

            Yabancı bayraklı gemilerin ne miktarda bir gelir elde ettiği bilgisine ulaşamadım. Okurlarımdan affımı dilerim. Yabancı bayraklı gemilerin elde ettiği gelir ülkemize gelmiyorsa bu üzücü bir durumdur. İnşallah o gelirler de ülkemize gelir ve herhalde ne dış ticaret açığı, ne döviz açığı ve ne de bütçe açığı kalmazdı.

            Sınırlı bilgimle edindiğim verileri paylaşma gereğini hissettiğim için bu yazıyı yazdım.  Hatalı ve eksik bilgiler varsa denizcilik konusundaki araştırmacı ve yazarların daha detaylı bilgiler vermesi umuduyla.