29.Ocak.2022 tarih ve 31734 sayılı resmi gazetede yayımlanan 7352 sayılı kanunla 213 sayılı Vergi Usul kanununa 33 sayılı geçici madde eklenmiştir. Söz konusu madde enflasyon düzeltmesi ile ilgili olup enflasyon düzeltmesinin ne zaman yapılacağını, ne zaman yapılmayacağını düzenlemektedir. Ancak, maddenin sonunda uygulamaya ilişkin usul ve esasları tesbit etmeye Hazine ve Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hükmü de getirilmiştir.
Yapılan düzenleme aşağıdaki gibidir.
“GEÇİCİ MADDE 33 – Geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2021 ve 2022 hesap dönemleri (kendilerine özel hesap dönemi tayin edilenlerde 2022 ve 2023 yılında biten hesap dönemleri itibarıyla) ile 2023 hesap dönemi geçici vergi dönemlerinde mükerrer 298 inci madde kapsamındaki enflasyon düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi tutulmaz.
Mükerrer 298 inci maddenin (Ç) fıkrası uygulaması açısından, birinci fıkrada enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı belirtilen dönemler enflasyon düzeltmesi şartlarının gerçekleşmediği dönem olarak değerlendirilir.
31/12/2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında gösterilir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmaz, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmez.
Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrası hükümleri, mükerrer 298 inci maddenin (A) fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında olan mükellefler bakımından geçerli değildir.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Geçici maddede söz konusu edilen mükerrer 298 inci maddenin A fıkrasının 9 numaralı bendi ise şöyledir.
9. Münhasıran sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler bu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yaparlar.
Çıkan bu düzenlemeden benim anladıklarım:
- Enflasyon düzeltmesi şartları oluşup oluşmadığına bakılmaksızın 2021-2022 ve 2023 geçici vergi dönemlerinde mali tablolar enflasyon düzeltmesine tabi olmayacaktır. Yani geçici vergi dönemlerinde, mali tablolara enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
- Özel hesap dönemi tayin edilen firmalarda da enflasyon düzeltmesi şartları oluşup oluşmadığına bakılmaksızın 2022 ve 2023 geçici vergi dönemlerinde mali tabloları enflasyon düzeltmesine tabi olmayacaktır yani geçici vergi dönemlerinde mali tablolara enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
- Kanunun bu maddesinin birinci fıkrası gereğince enflasyon düzeltmesi yapılmayacağı belirtilen bu dönemler; enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşmadığı dönem olarak değerlendirilecektir.
- 31.12.2023 tarihli mali tablolar, enflasyon düzeltmesi şartları oluşmasa da, enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.
- Yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu doğan kar-zarar farkı, geçmiş yıllar kar-zarar hesabına kaydedilir.
- Yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu, geçmiş yıl karına kaydedilen geçmiş yıl karı vergiye tabi tutulmaz, geçmiş yıl zararı da zarar olarak kabul edilmez.
- Münhasıran sürekli olarak işlenmiş; altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler, enflasyon düzeltmesi şartlarının oluşup oluşmadığına bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yaparlar.
Çıkarılacak tebliğde özellikle, yapılacak enflasyon düzeltmesi sonucu doğacak geçmiş yıllar karı veya geçmiş yıllar zararının vergiye tabi tutulmaması veya zarar olarak kabul edilmemesi halinde hangi özel hesaba da kaydedileceğinin, yapılacak kayıtların da açıklanması gerektiği kanaatindeyim.