Bursa,07.03.2002
IHRACAT BEDELLERININ ELDEN GETIRILMESI
(LALELI ÖLECEK MI – ÖLDÜRÜLECEK MI?)
Ihrac edilen mallarin bedelleri döviz veya Türk Lirasi olarak Türk Parasi Koruma Kanunu Hakkindaki 32 sayili karara göre belli sürelerde yurda getirilmek zorundadir.
Süresi içinde getirilen bu paralar bir bankaya veya özel finans kurulusuna döviz alim belgesi karsiliginda satilarak ihracat bedeli getirilmis, ihracat kapatilmis olmaktadir.
Hazine Müstesarligi yayinladigi bir talimatla 01.01.2002 tarihinden itibaren ihracat bedellerinin getirilmesi ve ihracatlarin kapatilmasini asagidaki usul ve esaslara baglamistir.
Ihracat bedellerinin kapatilmasinda ise ihrac edilen ülkeler ve ihracat bedelinin büyüklügü esas alinarak 2 husus gözönünde bulundurulmaktadir.
1. Tutari 50.000 Dolardan yukari olan ihracatlar
a. Iran, Irak, Suriye ve Dagilan Sovyetlerbirligi yerine kurulan ülkeler
b. Diger ülkeler
2. Tutari 50.000 Dolardan az olan ihracatlar.
a. Iran, Irak, Suriye ve Dagilan Sovyetlerbirligi yerine kurulan ülkeler
b. Diger Ülkeler
1. Tutari 50.000 Dolardan yukari olan ihracatlar
Bütün ülkeler için asagidaki hususlar geçerlidir.
aa.Mal bedeli dövizler banka kanali ile getiriliyorsa, bankaca döviz alim belgesi tanzim edilerek ihracat kapatilacaktir.
bb. Ancak, mal bedeli döviz olarak degil de herhangi bir sahis tarafindan yolcu beraberinde efektif (yani nakit) döviz olarak ülkemize getirilmesi halinde ise DÖVIZ BEYAN TUTANAGI aranmasi zorunludur.
Döviz beyan tutanagi, ihracat bedeli veya diger islemlerde kambiyo taahhüt hesaplarinin kapatilmasi için, dövizlerin efektif (nakit) olarak yurda getirilmesi halinde bankalarca dövizlerin alisinin yapilabilmesi için gerekli olan ve Gümrük Idarelerinden alinan bir belgedir. Döviz Beyan Tutanaginin sekil ve sartlari Gümrük Müstesarliginin genelgelerinde belirtilmistir.
2. Tutari 50.000 Dolardan asagi olan ihracatlar
aa. Mal bedeli dövizler banka kanali ile getiriliyorsa, bancaka döviz alim belgesi
Tanzim edilerek ihracat kapatilacaktir.
bb. Mal bedeli herhangi bir sahis tarafindan yolcu beraberinde efektif (nakit) olarak getirilirse DÖVIZ BEYAN TUTANAGI aranacaktir.
cc. Her bir gümrük beyannamesi itibariyle 50.000 ABD dolari veya esitine kadar olan noksanliklardaki ihracat islemlerinde ise bankalarca, hakli ve mücbir sebep aranmaksizin ihracat hesaplarinin kapatilmasi uygulamasi devam etmektedir.
Yukarida belirtilen kararlarin nedeni ve sonucu ne olacaktir?
1.Neden?
a. Ihracat hesaplarinin usulsüz kapatilmasi önlenmis olacaktir.
b. Hayali ihracat önlenmis olacaktir.
c. Kara para aklanmasi önlenecektir.
3. SONUÇ:
Peki, yukaridaki nedenlerden dolayi getirilen bu kararla ayrica ne gibi sonuçlarla karsilasabiliriz?
a. Tekrar narh ekonomisine dogru bir gidis, 1980 öncesi uygulamalar veya eski Dogu Bloku uygulamalari ortaya çikabilir. Bu yanlislarin nelere sebep oldugu 2000 yili tatbikati ve ülkemizin fakirlesmesi örnegi gözönüne alinarak anlasilabilir.
b. Herhangi bir sekilde beraberinde para getirenlerin deklarasyonu giris kapilarinda yigilmaya, bunun sonucu da insanlarin alimlarini kesmesine sebep olabilir.
c. Beraberinde para getirenler, kendi ülkelerinde bunlarin bilinmesi halinde zor duruma düseceklerinden korkacaklar ve yine Türkiyeden alimi kesmeyi tercih edeceklerdir.
d. Türkiye’nin zaten kapilmis ve öldürülmüs olan LALELI-TRABZON VE SINIR TICARETI tamamen öldürülmüs olacaktir.
Yetkililere tavsiyem, bu tip kararlari alirken gidip Laleli’yi, Trabzon’u ve sinirlari sabahlara kadar gezmeleri, görmeleri ve ondan sonra karar almalaridir.
Biz, ülkemizde vur deyince öldürüyoruz. Hadi bakalim, bunun sonucunu da görecegiz. Denetim, evet denetim, ama aninda denetim. Insanlari yildirarak degil diyorum ve yine de bu kararin hayirli sonuçlar getirmesini diliyorum.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müsavir