09.10.2003
İHRACAT KDV İADESİNE GÖZALTI MI?
Son 1-2 haftadır çeşitli basın organlarında, ihracat KDV iadesinin gözaltına alınacağı, hatta ilk etapta bir takım firmaların incelemeye alındığı haberleri tekrar çıkmaya başladı.
Birkaç sene önceki CADI AVI’ na dönüşen hayali ihracat haberlerini hatırladım. Bir takım kişiler, bu cadı avını kullanarak ihracatçının KDV iadesini de kısmak, vermemek üzere kanun teklifleri bile hazırlamıştı da son anda teklifler geri çekilmişti.
Son senelerdeki ihracatımızı ve KDV iadelerini rakamsal ve % olarak hatırlayalım.
|
YILLAR |
İHRACAT MİLYAR $
|
İHRACAT MİLYAR TL.
|
KDV İADESİ TL.
|
KDV İADESİ YÜZDESİ
|
|
1996
|
23.2
|
2.682
|
61
|
2,28
|
|
1997
|
26,2
|
5.172
|
149
|
2,89
|
|
1998
|
27
|
7.270
|
304
|
4,19
|
|
1999
|
26,5
|
11.287
|
456
|
4,04
|
|
2000
|
27,3
|
17.313
|
770
|
4,45
|
|
2001
|
31,3
|
41.312
|
1.692
|
4,09
|
|
2002
|
32
|
51.287
|
3.475
|
6.77
|
|
2003 (8 aylık)
|
34
|
48.338
|
3.198
|
6.61
|
Bakın bu tablo neler gösteriyor ? Bu tabloyu iyi veya kötü niyetle incelemek mümkün.
Önce 1997 krizinden itibaren ihracat artışı duruyor. Sonra 2001 yılından itibaren toparlanma başlıyor ve 2002 yılından sonra ancak rekorlar kırmaya başlıyoruz.
Kötü niyetliler 1996-1997 yıllarında 5 milyar $ hayali ihracat yapıldığını da iddia edebilirler. Bense o yıllardaki Asya krizi ve ülke içindeki cadı avının sonuçlarında ihracat artışının düştüğünü iddia edeceğim.
1997 yılına baktığımızda KDV iadesinin ihracatın (% 2) leri seviyesinde olduğunu görüyoruz. Demek ki o zaman ihracatçıların büyük kısmı KDV iadesi almayı bilmiyor veya KDV iadesine itibar etmiyormuş. O günleri hatırlarsak ucuz faizli kredilerin de olduğunu hatırlayacağız.
1998 yılında KDV iadesi rakamının ve yüzdesinin büyük bir artış gösterdiğini tesbit ediyoruz. O günden sonra KDV iade yüzdesi devamlı % 4’lerde kalıyor.
Ancak, diğer bir yönden inceleme halinde 1996 ve 1997 yıllarında % 2.8 civarında olan KDV iadesi oranı 1998 de % 4’e çıkmıştır. Nitekim hayali ihracat olayları da 1998 de patlak vermiştir. Bu şekilde düşünüldüğünde KDV iadesinin patladığı, oransal olarak arttığı yıllarda hayali ihracat oluyor, demek mümkündür. 2002 ve 2003 yılının ilk 8 ayında ise KDV iadesi yapılan ihracatın % 6-7 ‘lerini bulmuştur. Bu arada da ihracat bir önceki yıla göre %36 oranında yani küçümsenmeyecek bir oran ve tutarda artmıştır.
Yine kötü niyetli bir tarzda yaklaşırsak acaba hayali ihracat mı var, şeklinde düşünebiliriz.
Benim yaklaşımım, hayali ihracat olmadığı yönünde hatırlarsanız, ülkemizde KDV oranı % 18’dir. İhracatta halen alınan ortalama KDV % 6-7 seviyesinde .
Yapılan ihracat tutarı 30 milyar $ ‘lardan 100 milyar $’lara çıktıkça, iade edilecek KDV oranı da % 12’lere kadar çıkacaktır. Devletin ve devlet yetkililerinin bu gerçeği gözönüne alması gerekir.
Tekrar bir cadı avı başlatmanın alemi yok. Bunu bilelim. Ülkemiz, globalleşen dünyada varlığını gösterebilmesi için ihracatını artırmalıdır. Şu anda Türkiye 1988-1990’ların İspanyası seviyesinde ihracat yapıyor. İspanya 1988’lerde Avrupa Birliğine yeni girmiş ve 35 milyar $ ‘larda ihracat yapıyordu. 10 yıl sonra ihracatı 105 milyar $. Bugün, bilemiyorum ama herhalde 150 milyar $’larda olabilir.
İhracatçımızı korkutmak değil, teşvik etmek gerekiyor. KDV iadesine büyük gözaltı haberleri uçurmak yerine teşvik, kolaylaştırma, çabuk iade gerekiyor.
Yine Devlet görevlilerinin, ihracatın artması ve firmanın cirosunun % 80’lerine ulaşması halinde KDV iadesinin % 12’lere kadar çıkacağını bilmesi gerekiyor.
Bilmem, düşüncelerimi anlatabildim mi?
Hayali ihracata müsaade edin, Devletin soyulmasına müsaade edin demek istemiyoruz. Ancak, biraz ilgi, biraz teşvik, biraz olayı yakından inceleyerek haklının hakkının verilmesini, böylece sanayicinin, ihracatçının, girişimcinin hiç olmazsa manen desteklenmesini istiyoruz.
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR
CEVDET AKÇAKOCA