Bursa; 09.10.2007
İhracatta Yüklenilen veya İade Edilecek KDV’nin Hesabı
KDV. kanununun 29/2 ve 32. maddelerde satın alınan mal ve hizmetlere ödenen KDV’nin vergiye tabi teslim ve hizmetler üzerinden hesaplanan KDV’den indirileceği, indirimin mümkün olmaması halinde iade edileceği açıklanmıştır.
İade edilecek KDV. için herhangi bir sınırlama yoktur. Yani yüklenilen vergilerden sadece mal alışları, hammadde alışları gibi girdiler için ödenen KDV’nin indirilebileceği şeklinde bir sınırlama yoktur. Her türlü alış ve giderlere ödenen KDV. iade kapsamındadır. Bunlar neler olabilir? Hammadde, yardımcı madde, enerji, ulaşım, ambalaj, kırtasiye, genel giderler ve amortismana tabi iktisadi kıymetlere ödenen KDV. gibi (Bakınız: Kemal Oktar – KDV istisnalar ve iadeler kısım 6-c iade edilecek KDV’nin hesaplanması)
Burada amortismana tabi iktisadi kıymetlerin KDV’sinin yüklenilen KDV. ye dahil edilmesi uygulaması önem taşımaktadır. Bu kıymetlerin işlemin bünyesine giden kısmı iadeye konu edilecektir.
İşlemin bünyesine giren KDV’nin doğru olarak tesbiti çok büyük önem arz etmektedir. Genel olarak yüklenilen KDV aşağıdaki şekillerde tesbit edilebilir.
I – Direkt maliyette kullanılan maddelerin tesbiti yöntemi.
Bu yöntemde, ihraç edilen mamulün bünyesine giren bütün malzemeler tam olarak tesbit edilebilmekte ve belirtilen miktar ve tutarlara göre kullanılan malzeme tutarı ile yüklenilen KDV. tesbit edilebilmektedir.
Bu yöntemde ya bir imalat reçetesinden veya makine imalatında makine imalat reçetesinden faydalanılabilmektedir.
Mesela Örnek 1:
Firma, 300 metre 500 gramlık perdelik kumaş ihraç etmiştir.
Yüklenilen KDV. şöyle hesap edilebilir.
a) 150 denye PE iplik
metrede 600 gram kullanılmıştır. İpliğin kg. fiyatı 3.- YTL’dir.
Kullanılan iplik .0600 kg x 3 YTL x 300 mt.kumaş = 540.-YTL
KDV’si %8 x 540.-YTL =43,20 YTL
b) Bu kumaşlar fason olarak boya apre yaptırılmıştır.
Metresi 1.- YTL’den
300 metre x 1.-YTL = 300.- YTL
Yüklenilen KDV. 300 x %18 → 54.-YTL
c) Genel imal, genel idare ve ambalaj gideri olarak 100.- YTL sarfedilmiştir.
100.-YTL x %18 KDV. → 18.-YTL
Böylece bu tip bir hesaplamada toplam hesaplanan yüklenilen KDV 43,20+ 54+18 = 15.20 YTL olacak ve bu tutar yüklenilen ve iade edilecek KDV. olarak istenecektir.
Örnek 2:
Firmamız makine imal etsin. Yukarıdaki tekstil örneğinde olduğu gibi elimizde bir reçete varsa bu reçeteye göre hammadde, somun, cıvata, boya, vida, vs. benzeri maddeler ve kullanılan adet ve tutarları tek tek yazılır ve KDV. si hesaplanıp iade edilecek yüklenilen KDV. bulunur.
II – Üretim miktarına göre yüklenilen KDV. hesabı
Bu yöntemde, firmanın o ay ki üretimi ve bu üretim için kullanılan bütün malzemeler tek tek yazılır; yapılan ihracat, üretimle oranlanır ve masraflar ile yüklenilen KDV. de bu orana göre hesaplanarak bulunur.
Bunun için aşağıdaki gibi bir tablo yapılır.
İhraç edilen malların bünyesine giren KDV. hesaplama tablosu
Alış faturasının Tarih/No-Vergi Dairesi, Vergi No, Firma Adı, Malın cinsi, miktarı, KDV’siz bedeli, ödenen KDV, ihracatta kullanılan miktar oranı, ihracatta kullanılan orana isabet eden Tutar YTL ve KDV. si YTL olarak hesaplanır ve yüklenilen iade edilecek KDV. bulunur.
Örneğimizi tekstilden alalım. Bu ay firmamız 100.000 metre kumaş imal etmiştir. İmalatın 60.000 metrelik kumaş kısmı ihraç edilmiştir. Bu örnekte 60.000 / 100.000= %60 oranındaki masraflar ve KDV. ihracata aittir. İade edilecek yüklenilen KDV. %60 olacaktır.
İhracatta yüklenilen KDV.nin doğru hesaplanması önemlidir. Bazı firmalarda yüklenilen KDV. nin belli bir yüzdeyi aşamayacağı konusunda düşünceler vardır. Eğer belli bir miktarı aşarsa firmanın incelemeye sevkedileceği dedikodusu geçerli değildir.
Mühim olan yüklenilen KDV. nin genel vergi oranı içinde doğru hesaplanmasıdır.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca