Bursa, 30.Mayıs.2008
İŞ KANUNU VE BAZI KANUNLARDAKİ DEĞİŞİKLİKLER, TAKSİTLENDİRMELER
26.Mayıs.2008 tarih ve 26887 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5763 sayılı yasa ile uzun zamandır kamu oyunda seslendirilen ve beklenen bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler bilhassa 4857 sayılı iş kanunu ve 5510 sayılı Sosyal sigortalar kanunununu kapsamaktadır. Bu değişikliklerden bir kısmı AF olarak da nitelenebilir. Ancak , af konusundaki nitelendirmeyi çok fazla kullanmamayı tercih ettik. Bir ölçüde bu yapılan değişiklikler yeni bazı düzenlemelerin oturması, tutulması ve yürürlüğe girmesi için gerekli olan düzenlemelerdir.
Şimdi , değişiklikleri mümkün olduğu kadar açık, net ve kısaca inceleyelim.
ALT İŞVERENLER BİLDİRİLECEK
Alt işverenler, alt işverenlik sözleşmeli ile işyerlerini kesinlikle tescil ettirecekler ve bu tescil müfettişlerce incelenecektir. Danışıklı döğüş de diyebileceğimiz muvazaa tesbit edilirse tescil mahkemece iptal edilecek ve alt işverenin işçileri asıl işverenin işçileri sayılacaktır.
ÖZÜRLÜ VE ESKİ HÜKÜMLÜ ÇALIŞMA ZORUNLULUĞU ORANI AZALTILDI.
50 veya daha fazla işçi çalıştıran Özel sektör firmalarında özürlü işçi çalıştırma oranı %3 e düşürüldü. Kamu sektöründe bu oran %4 oldu.
Özel sektörde eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma oranı sıfıra indirilirken kamu sektöründe oranlar korundu.
ÖZÜRLÜ İŞÇİLERİN SSK PRİMİ HAZİNECE KARŞILANACAK
a. Özürlü sigortalıların prime esas kazanç alt sınırındaki işveren hissesinin tamamı
b. Kontenjan fazlası özürlü işçi iç in ise prime esas kazanç alt sınırındaki işveren hissesinin %50 si yani yarısı
c. Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi
d. Ve primlerin ödenmiş olması şartıyla hazine tarafından işverene iade edilir.
Hazinece karşılanan bu tutarlar gider veya maliyet unsuru sayılmaz.
Demek ki bu yasa maddesinden yararlanmak için önce ödemeyi yapacağız, sonra devlete müracaat ederek geri alacağız. Bu hüküm 01 Temmuz 2008 tarihinden geçerlidir.
ÖZEL SEKTÖR SİGORTA PRİMİNİN 5 PUANI İADE EDİLECEKTİR.
Özel sektör işverenlerinin kanunun 4 a maddesine göre yani SSK lı işçileri için ödedikleri malulluk, yaşlılık ve ölüm sigorta primi işveren hissesinden 5 puanı kendilerine iade edilecektir.
Burada da önce SSK primi kuruma bildirge ile bildirilecektir
Sonra yasal süre içinde primlerin tamamı ödenecektir.
Bundan sonra 5 puanlık prim işverene tesbit edilecek usul ve esaslara göre ödenecektir.
Bu madde 01.Ekim.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
İŞİN GENİŞLETİLMESİNDE YENİ İŞÇİLERİN PRİMLERİ DEVLETÇE KARŞILANACAK
18 Yaşından büyük veya 29 yaşından küçük erkeklerle yaşa bakılmaksızın kadınların
a. 26.Mayıs.2008 tarihinden önceki 6 aylık dönemde çalışmamış olması
b. Prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olmak şartıyla
c. Son bir yıl içinde işverenin çalıştırdığı ortalama işçi sayısına ilave olarak yeni iş veya yeni işçi alınmış ve fiilen çalıştırılmaları şartıyla
d. Bunların prim ve belge bildirgelerinin zamanında verilmesi
e. Primlerinin zamanında ödenmiş olması şartiyla
Prime esas alt kazanç sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin
Birinci yıl %100
İkinci Yıl %80
Üçüncü yıl %60
Dördüncü yıl %40
Beşinci yıl %20 si işsizlik fonundan karşılanacaktır.
Bu hükmün uygulanmasında
İşyerlerinin devredilmesi, birleşmesi, bölünmesi, nevi değiştirmesi geçerli değildir.
Bir işyerinin kapatılarak yeni adla faaliyete geçmesi geçerli değildir.
Şirketler arasında işçi kaydırılması, sahip değiştirmesi geçerli değildir.
Herhangi bir kayıtdışı işçi tesbit edilirse bu hükümler bir yıl süre ile uygulanmaz.
Yine bu hükümler sosyal güvenlik destek primi ile çalışanlar için uygulanmaz.
İade edilecek prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi açısından gider değildir.
İşveren bu konuda başka bir destekten yararlanıyorsa mükerrer olarak bu destekten yararlanamaz, tercih yapmak ve bir tek desteği kabul etmek zorundadır.
SİGORTALILARIN ÖDENMEYEN PRİM BORÇLARI YENİDEN YAPILANDIRILDI.
Daha önceki af ve benzeri yapılandırmalara müracaat edip gereğini yerine getiremeyen sigortalılar 26 Temmuz.2008 tarihine kadar başvurdukları takdirde yeniden yapılandırma anlaşmaları ihya edilecektir.
Anlaşan borçluların önceki ödemeleri yeni anlaşmada mahsup edilecektir.
Ödenmeyen taksitler devlet iç borçlanma senedi +1 puanlık birleşik faizle ve 6 (altı) ay içinde ödenirse yeniden yapılandırma hakkından yararlanılır, aksi halde bu hak kaybedilecektir.
Anlaşma halinde daha önceki haciz ve teminatlar vadesi geçmiş taksitlerin ödenmesi halinde kaldırılır.
Hak sahipleri borçlar ödenince sağlık sigortasından yararlanmaya başlar.
Bu konuda açılmış davalardan da vazgeçilmelidir.
İŞVERENLERİN ÖDENMEMİŞ BORÇLARI YENİDEN YAPILANDIRILDI.
26.Temmuz.2008 tarihi sonuna kadar müracaat edilmesi şartıyla
a. 2008 Mart ve önceki dönemlere ait sigorta primleri
b.31.03.2008 tarihine kadar bitirilmiş özel bina inşaatı ile ihale konusu işlere ait fark işçilik borçları
c. İsteğe bağlı sigortalıların 2003 Mayıs-2008 Mart dönemi prim borçları
d. Topluluk sigortalılarının 2008 Mart öncesi dönem prim borçları
e. Bağ kur ve Tarım sigortalılarının 31.Mart.2008 tarihine kadar olan prim borçları
Peşin veya 24 aya kadar vade ile ödenme imkanı getirilmiştir.
Gecikme zammı ve cezaları
Ödeme şekli Taksitler Ödenecek olan Affedilen
Peşin Tamamı %15 %85
12 aya kadar Tamamı %45 %55
12 aydan uzun Tamamı %70 %30
İlk taksit başlama tarihi : Başvurudan sonraki aydır.
Taksitler zamanında ödenmezse tekrar hesaplanacak gecikme zamları da ödenmezse yapılan anlaşma ve bu haklar kaybedilecektir.
Son yapılan bu değişikliklerden gerek işçilerin ve gerekse işverenlerin bir an önce faydalanmaya çalışması çok olumlu olacaktır. Tabii devlet için de.
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca