KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDE İLK BİR HAFTA VE MUHASEBESİ

Covid 19 virüsü belası ile kısa çalışma ödeneği  gündeme geldiğinden beri bir çok yazı  yazıldı ve açıklamalar yapıldı.  Konunun anlaşıldığını düşünerek eksik kalan bazı konuları ele almak istiyorum.

Bilindiği gibi son düzenlemelere göre kısa çalışma yapılması halinde ödemeler, başvuru tarihinden itibaren bir haftalık süreden sonra başlar.

Örnek olarak  işverenin 24 Mart tarihi itibariyle kısa çalışma talebinde bulunduğunu varsayalım.  Bu  iş yerinde ayın  24 üne kadar çalışan bir işçinin 24 günlük ücretini işveren ödeyecektir. 24 Mart  ile 31 Mart  arasındaki 7 günlük ücretin yarısı yine işveren tarafından ödenecektir. Sekizinci  gün olan 1 Nisan gününden itibaren işverenler kısa çalışma ödeneğinden yaralanmaya başlayacaktır.

Kısa çalışma ödeneğine başvuran işveren,  4857 sayılı İş Kanunun 40 .ıncı maddesine göre çalışılamayan veya çalıştırılmayan işçiye, bu bekleme süresi içerisinde  ilk bir hafta her gün için yarım ücret ödeyecektir.

Söz konusu bir haftalık yarım ücret ödenen süre ile ilgili olarak birkaç eksik bilgi veya soru doğmaktadır.

1. Bir haftalık süre ile ilgili olarak sadece yarım ücret mi ödenecektir?
2. Bir haftalık süre için tam ücret ödenebilir mi?
3. Bir haftalık süre ile ilgili SGK bildirimi nasıl olacaktır.
4. Bir haftalık süre için ödenen ücretlerin muhasebe kaydı nasıl olacaktır?

Sıra ile bu soruların cevaplarını araştıralım,

1. Bir haftalık süre ile ilgili olarak sadece yarım ücret mi ödenecektir?

Zorlayıcı sebeplerle iş yerinde faaliyetin durması halinde 4857 sayılı kanunun 40 ıncı maddesi gereğince işçiye ilk hafta yarım ücret ödenir.  Yargıtay 7 HD . 11.11.2013 tarihli 2013-1145 E. 2013-18785 K. Sayılı kararında :

Kısa çalışma iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması şeklinde uygulanmışsa, kısa çalışma kapsamına giren işçilerin sözleşmeleri kısa çalışma süresince askıya alındığı kabul edilir denilmiştir.

Yani kısa çalışma süresince iş akdi askıdadır.

İş akdi askıda olduğu için yapılan kısa çalışma ödemesi, çalışmaya dayalı olmayıp kanunen yapılan bir ödemedir.

1. Bir haftalık süre için tam ücret ödenebilir mi?

Yukarıda madde (1) de belirtildiği üzere ilk bir hafta için ödenen kısa çalışma ödemesi çalışmaya dayalı olmayıp kanunen yapılan bir ödemedir. İşverenin ödediği kısa çalışma ödemesinin ilk haftaya ait olan kısmı yarım ödenecektir. Yani yasa gereği 7 gün yerine 3,5 günlük ücret ödenecektir. Bu ücret kanunen yapılan bir ödemedir.

Ama işveren isterse 3,5 günlük ücret yerine 7 günlük ücret ödeyebilir. Bu fazladan ödenen 3,5 günlük ücret kanuni bir ücret değildir. Dolayısıyla fazladan ödenen bu 3,5 günlük ücret, kanunen kabul edilmeyen bir giderdir. (KKEG) Sigorta primi ise bordroda ve beyannamede hesaplanacak ve kanunen kabul edilen gider olacaktır.

1. Bir haftalık süre ile ilgili SGK bildirimi nasıl olacaktır?

İşveren tarafından yarım olarak ödenen 7 günlük ücret, 7 gün karşılığı ve SPEK alt sınırından az olmamak kaydıyla sosyal güvenlik  primine tabidir. ve SGK’ya 18 -kodu ile kısa çalışma olarak  bu şekilde tam ücret gibi  bildirilecektir. İsteyen işverenler ise 7 günlük ücreti işçiye tam olarak ödeyebilir demiştik. Tam ücret ödenmesi halinde herhangi bir kısıtlama yoktur. Gün belirtilmeksizin 24 günlük ücrete tutar olarak eklenecek ve sigorta primi hesaplanacaktır.

1. Bir haftalık süre için ödenen bu ücretin muhasebe kaydı nasıl olacaktır?

Personel Ücret Giderlerine ait Muhasebe Kaydının Örneği Aşağıdaki Gibidir.

İşçimizin ücreti brüt 3000 lira olsun.

Son bir haftalık ücreti 750.- TL. dır. Bunun yarısı yani 375.- TL. sı kısa çalışma gideridir. İşveren aylık ücreti tam olarak ödemiştir. Yarım kısa çalışma ödeneği 375.- TL. yasal kısıtlamaya uygun bir tutardır. Fazladan ödenen 375.- TL.  ve yarım kısa çalışma ödeneği olan 375.-TL. nın her ikisi de SGK primi hesaplamasına tabi olacaktır. Yalnız muhasebeleşmede Kısa Çalışma Ödeneği takibi açısından ayrı bir hesapta gösterilmelidir.

Buna göre düşündüğümüz kayıt şöyle olacaktır.

Kısa çalışma ödeneğinin SGK ve Muhasebe kaydı açısından ilk bir haftalık kayıtların yukarıda belirttiğimiz şekilde olacağını düşünmekteyiz.