Bursa, 14.Aralık.2018
ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜ SİSTEMİ VE BELGESİ
Ülkemiz, globalleşme ve ithalat ve ihracat rakamları açısından belli bir seviyeye ulaşınca, özellikle firmalar açısından dış ticarette de bazı kolaylıklar getirilmiştir.
Bu kolaylıklardan ve kolaylaştırmalardan biri de 2011 yılında getirilmiş olan onaylanmış kişi statüsüdür. Bu konuda bir çok tebliğ yayınlanmış olup sonuncusu 6.12.2018 de yayımlanmıştır.
Düzenlemelere göre, Gümrük mevzuatı kapsamında gümrük işlem ve uygulamalarının kolaylaştırılması amacıyla belirlenen basitleştirilmiş usul, uygulama ve yetkilerden yararlanmak üzere Gümrük Yönetmeliği’nin 23 ve 24 üncü maddelerde belirlenmiş koşulları sağlayan, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik gerçek ve tüzel kişilere talep etmeleri halinde onaylanmış kişi statüsü verilir.
Onaylanmış kişi statüsü A, B ve C olmak üzere üç kategoriye ayrılır;
1- A Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerin yararlanabileceği genel uygulamalar:
a)Mavi hat uygulaması,
b)Eksik belge ve bilgiyle beyan
c)Türkiye ile A.B arasında oluşturulan Gümrük Birliği Esasları Kararının genel hükümlerine bir istisna olarak; TOBB’ne tasdik ve gümrük idarelerine vize işlemi için ibraz zorunluluğu olmadan ATR Dolaşım belgesi düzenleme,
d)Tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usulden eşyanın özelliğine bakılmaksızın yararlanma,
e) Götürü teminat sistemi,
f)Kısmi teminat sistemi.
2- B Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi kişilerin yararlanabileceği genel uygulamalar:
A sınıfında belirtilen uygulamaların tamamından yararlanır.
3- C Sınıfı Onaylanmış Kişi Statü Belgesi Sahibi kişilerin yararlanabileceği genel uygulamalar:
-
Mavi hat uygulaması (yalnızca “1000” rejim kodlu kati ihracatta),
-
Yukarıda A sınıfında belirtilen diğer uygulamalardan aynen yararlanır.
Onaylanmış kişi statüsü için gereken genel koşullar
Genel koşullar Gümrük Yönetmeliğinin 23’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Bunları kısaltarak alıyoruz.
Onaylanmış kişi statüsü için başvuruda bulunan kişilerce,
a) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine, anayasal düzene, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk dahil zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma, kaçakçılık vs. gibi maddede sayılan suçlardan ceza veya mahkûmiyet kararı bulunmaması,
b) Yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle onaylanmış kişi statüsü başvurusunun ön incelemesi için sözleşme yapıldığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle,
1. haklarında Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması,
2. haklarında Kanunun 234 ila 238 inci maddeleri uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yetmiş beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının ikiyüzelli katını aşan 3065 sayılı KDV Kanununun 51 inci maddesi ve 4760 sayılı ÖTV Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının binde üçünü aşmaması,
3.haklarında Kanunun 239 uncu maddesi uyarınca Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının üç katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı ile Kanunun 241 inci maddesi uyarınca aynı maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması,
c) Gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu bulunmaması,
d Vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması,
e) İlgili mevzuat uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması,
f) İhracatçılar için, bağlı bulunulan ihracatçı birliği kayıtlarına göre, Türkiye İhracatçılar Meclisi veya ihracatçı birliklerince ilgili mevzuatı çerçevesinde performans ve güvenilirliğinin onaylanmış olması,
g) A ve B sınıfı onaylanmış kişi statüsü için Dış ticaret sermaye şirketleri, grup ihracatçıları, grup ithalatçıları, Ar-Ge merkezi belgesine sahip kişiler ile bakım onarım faaliyeti yürüten ticari hava taşımacılığı şirketleri hariç imalatçı olması,
h) mali yapısının yeminli mali müşavir tarafından incelenerek, Bakanlıkça belirlenecek formata uygun olarak düzenlenecek raporla olumlu görüşle sonuca bağlanmış olması,
Koşullarının tamamının sağlanması gerekir.
Bunların dışında Gümrük Yönetmeliğinin 24 üncü maddesinde düzenlenen özel koşulların da yerine getirilmiş olması gerekir.
2019 yılına hazırlık çalışmaları çerçevesinde firmaların ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜ BELGESİ KONUSUNDA DA çalışmalarını, belgelerini kontrol ederek, eksiklerini tamamlaması çok daha önemli hale gelmiştir.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi