Bursa; 30.01.2008
TRANSFER FİYATLANDIRMASI VE YILIN SON GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİ
Kasım ayında yazdığım “Ben yaptım oldu veya transfer fiyatlandırması tebliği” konulu yazımda kısaca transfer fiyatlandırmasının esaslarını ve mükelleflere getireceği olumsuz sonuçları kendimce açıklamıştım.
Şimdi geldik transfer fiyatlandırmasının tatbikatına.
Bilindiği gibi Şubat ayı içinde 2007 yılı son geçici vergi dönemine ait çalışmalar yapılacak ve son geçici vergi beyannameleri verilecektir. Daha sonra da Nisan ayında Kurumlar Vergisi beyannamesi verilecektir.
Yıl sonu kar zarar çalışmaları esnasında kesinlikle TRANSFER FİYATLANDIRMASI ÇALIŞMALARI da yapılmalıdır.
a.Transfer fiyatlandırması çalışmaları Şubat ayında verilecek geçici vergi beyannamesi verilme süresi sonuna kadar yapılabilir.
b. Eğer, transfer fiyatlandırması çalışmaları Şubat ayındaki geçici vergi dönemi içinde yapılamamışsa, Nisan ayındaki Kurumlar vergisi beyannamesi verilme süresi içinde de yapılabilir. Tabii burada transfer fiyatlandırmasından dolayı kar ve zarardaki değişim artı eksi (+-) %10 sınırları içinde kalmalıdır.
Kar/Zarar tesbitinde transfer fiyatlandırması çalışmalarında nelere dikkat edilecektir?
1.Önce ilişkili kişiler tesbit edilecektir.
İlişkili kişiler kimlerdir?
a. Kurumların kendi ortakları
b. Kurumların veya ortaklarının
ilgili bulunduğu gerçek kişiler
ilgili bulunduğu kurumlar
idare, denetim ve sermaye bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunan gerçek kişi veya kurumlar
Nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar
c. Ortakların eşleri
d. Ortakların veya eşlerinin
Üstsoy hısımları
Altsoy hısımları
üçüncü derece dahil yansoy hısımları
kayın hısımları
Bu üçüncü kişi ve ilişkili kişi kavramı o kadar karmaşık bir konudur ki firmanın muhasebe müdürü, firmanın veya ortaklarının veya yönetim kurulu başkanının bir şekilde iş yaptığı veya yardım ettiği dernekleri bile kapsayabilmektedir.
2. Firmanın ilişkili kişiler veya firmalarla ilişkileri tesbit edilecektir.
Bu ilişkiler
A, Transfer fiyatlandırması açısından
B. Örtülü Sermaye açısından
C. Kurumun yurtdışı iştirakleri açısından
D. Transfer fiyatlandırmasına konu olan işlemlerde kullanılan yöntemler
E.İlişkili kişilerden (iştirakler dahil) temin edilen borçlara ilişkin bilgiler
F. Bu ilişkili kişilerin kimler olduğuna dair bilgiler olarak tebliğdeki Ek 2 sayılı tabloda belirtildiği şekilde tesbit edilecektir.
Transfer fiyatlandırması açısından yukarıda A....F bentleri olarak belirttiğimiz ilişkili kişiler ve kurumlarla ilişkiler konusunda yapılacak işlemler.
Hammadde, yarımamul, mamul, ticari mallar, gayrimaddi haklar, varlıklar, kiralamalar,hizmetler, ödünç para, kredi, faiz, vadeli işlemler, sigorta, menkul kıymetler, ikramiye ve benzeri ödemeler, grup içi hizmetler olarak yapılan işlemler alım ve satım olarak belirtilecektir.
Daha sonra bu belirtilen işlemlerle ilgili olarak
* Peşin fiyat anlaşması mı yapılmış
* Emsallere uygun fiyat veya bedel mi tesbit edilmiş
* Sözleşme mi yapılmış, maliyet üzerinden belli bir kar marjı mı hesaplanmış
* Verilen borçlara faiz hesaplaması yapılmış mı
* Anlaşmada belirtilen işlemlerin gerçekleşme tarihleri ve benzerleri
Gibi bilgiler de açıklanacaktır.
Bundan sonra, İlişkili kişilerle yapılan her bir işlem için
Borç ve alacaklarda faiz hesaplaması
Kasa için adatlama
Varlıklar,hizmetler ve mali işlemler ile diğer işlemler için
Fiyatlama, karşılaştırma, bedel tesbiti işlemleri yapılacaktır.
Yapılan bu işlemlerden sonra kar/zarar tesbit edilecektir.
Yapılan bu işlemler ve tebliğde belirtilen 1-2 ve 3 nolu formlar Beyanname ekinde verilecek midir?
Hayır, verilmeyecektir. Sadece büyük mükellefler vergi dairesi mükellefleri bunları beyanname ekinde verecekler, diğer mükellefler hazırlayacak ve herhangi bir inceleme veya talepte vermek üzere kendi firmalarındaki dosyalarında hazır bekleteceklerdir.
Herhangi bir talep halinde bunların verilmemesi durumunda firmalara vergi usul kanununda belirtilen cezalar uygulanacaktır.
TRANSFER FİYATLANDIRMASININ DAHA ÖNCEKİ ÖRTÜLÜ KAZANÇ, ÖRTÜLÜ SERMAYE, KURUMLAR ARASI VEYA ŞAHISLAR ARASI İLİŞKİLERLE FARKI NEDİR?
Önceki yasadaki tatbikatta, ilişkili kişilerle veya kurumlarla ilişkilerde kurumların karlılığı ve ödeyecekleri vergi de göz önüne alınıyordu.
Örnek olarak grup şirketler arasındaki ilişkilerde satıcı şirketin gurup şirketine düşük fiyatla satış yapması halinde her iki şirketin karlılığı da göz önüne alınıyor ve eğer devletin vergi kaybı yoksa herhangi bir işlem yapılmayabiliyor veya kurumlar arasındaki kar/zarar veya vergi hesaplamasında birinin vergisi artırılırken diğerininki indirilebiliyordu.
Transfer fiyatlandırması uygulamasında artık böyle bir işlem yapılmayacak.
Eğer siz, ilişkili kişi veya kurumlara emsallere uygun fiyatlardan aşağı fiyatla satış veya herhangi bir işlem yapmışsanız, yapılan işlemler doğrudan doğruya yeniden hesaplanacak ve aradaki farklar MATRAH FARKI VE VERGİ VE CEZA VE GECİKME ZAMMI olarak karşınıza gelecektir.
Bu farkları da ödemek zorunda kalacaksınız.
Öyle ise bu seneki son dönem geçici vergi çalışmalarında ve kurumlar vergisi çalışmalarında 18.Kasım.2007 tarih ve 26704 sayılı Resmi gazetede yayımlanan (1) sayılı TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ hükümlerini göz önünde bulundurarak çalışmaları tamamlamalısınız.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI KONUSUNDAKİ BİLGİLER YETERLİ Mİ?
KANUN, TEBLİĞ VE AÇIKLAMALAR SORUNLARI NE KADAR ÇÖZEBİLECEKTİR?
Bugün için transfer fiyatlandırması konusundaki yapılan açıklamalar tam yeterli ve açık şekilde anlaşılır değildir.
Transfer fiyatlandırması Amerika Birleşik Devletlerinde 50 yıldır, OECD ülkelerinde 30 yıldır tatbik edilen bir konudur. Türkiyedeki yabancı şirketler ve kurumlar Türk şirketlerine göre Transfer fiyatlandırmasına uyum konusunda bir adım öndedirler.
30 ila 50 senedir yapılan çalışmalarda oturmaya başlamış bir tatbikata sahip olup transfer fiyatlandırması konusunda yurtdışındaki tatbikattan rahatça faydalanacak imkana sahiptirler.
Türkiyede daha birçok açıklamalar yapılmalı ve örnekler geliştirilerek yayınlanmalıdır.
Biz de bundan sonraki yazılarımızda tebliğin her bir maddesi ve açıklaması ile ilgili çalışmalar yaparak örnekler de hazırlayacak ve yayınlayacağız. Bizi takip edin.
Transfer fiyatlandırması konusundaki kaynaklar var mıdır?
İnternette birçok yurtiçi ve uluslar arası mali müşavirlik sitelerindeki yayınlardan faydalanılabilir.
Ayrıca hatırladığım bazı yayınları da buraya almak isterim.
1.5520 sayılı kurumlar vergisi kanunu madde 13
2.5520 sayılı kv. Kanunu 1 seri nolu transfer fiyatlandırması tebliği
3.Çok uluslu şirketler için OECD transfer fiyatlandırması rehberi
(Transfer pricing gudelines for multinational enterprises and tax administration)
4.Dr. Mehmet Aktaşın Yaklaşım yayıncılıktan çıkan transfer fiyatlandırması kitabı
5.Namık Kemal Uyanık ‘ın transfer fiyatlandırması kitabı
6.İstanbul SMM odasının mali çözüm dergilerindeki makaleler
7.Vergi dünyası, vergi sorunları, yaklaşım , vs. gibi muhtelif süreli yayınlar ve dergilerdeki makaleler
Yeminli Mali Müşavir
Cevdet Akçakoca