Bursa, 2.Eylül.2012
TTK İkincil Mevzuat yayımı hızlandı.
Muhtelif yazılarımızda belirttiğimiz üzere Türk Ticaret Kanunu ile ilgili tüzük, yönetmelik ve tebliğ olarak toplam 27 adet ikincil mevzuat yayımlanması gerekiyordu. Bu ikincil mevzuat yayımı çok gecikmişti. Son zamanlarda bir hızlanma ile karşı karşıyayız. Nitekim, 28.08.2012 tarih ve 28395 sayılı resmi gazetede 3 adet yönetmelik yayımlandı.
Bunlar:
1. Şirketlerin faaliyet raporunun asgari içeriğinin belirlenmesi hakkında yönetmelik
2. Anonim şirketlerde elektronik ortamda yapılacak genel kurullara ait yönetmelik
3. Ticaret şirketlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca denetlenmesi hakkında yönetmelik
Yine 29.08.2012 tarih ve 28396 sayılı resmi gazetede 3 adet tebliğ yayımlandı.
Bunlar:
a.Ticaret Şirketlerinde A.Ş. genel kurulları dışında elektronik ortamda yapılacak genel kurullar hakkında tebliğ
b.Anonim şirketlerin genel kurullarında uygulanacak elektronik genel kurul sistemi hakkında tebliğ
c. Halka açık olmayan anonim şirketlerin genel kurullarında birikimli oy kullanımına ilişkin esaslar hakkında tebliğdir.
Bu yazımızda yukarıda saydığımız yönetmelik ve tebliğleri genel olarak açıklamaya çalışacağız, daha sonra ayrı ayrı her bir tebliğ ve yönetmelik için açıklamalar yapacak yazılar yazmayı da düşünmekteyiz.
Özellikle anonim şirketlerin genel kurullarının elektronik ortamda yapılması konusu yukarıdaki tebliğ ve yönetmeliklerde öne çıkarılmış ve anonim şirket genel kurul toplantılarında (ister halka açık olsun, ister olmasın) elektronik ortamda katılma, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy kullanmaya ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Elektronik ortamda genel kurulların olmazsa olmaz şartı ana sözleşmede bu konuda bir madde bulunmasıdır.
Anonim şirketlerin elektronik genel kurul yapabilmesi için ana sözleşmede üzerinde en ufak bir değişiklik olmadan aynen yazılacak aşağidaki gibi bir madde olmalıdır. Bu maddeye göre her genel kurulda elektronik oy kullanımı sağlanmak mecburiyetindedir. Bu sistemin nasıl çalışacağı yönetmelik ve tebliğlerde açık açık belirtilmiştir. Genel kurullar EKGS (elektronik genel kurul sistemi) esasına göre yapılacaktır.
“Genel kurul toplantısına elektronik ortamda katılım
Şirketin genel kurul toplantılarına katılma hakkı bulunan hak sahipleri bu toplantılara, Türk Ticaret Kanununun 1527 nci maddesi uyarınca elektronik ortamda da katılabilir. Şirket, Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca hak sahiplerinin genel kurul toplantılarına elektronik ortamda katılmalarına, görüş açıklamalarına, öneride bulunmalarına ve oy kullanmalarına imkan tanıyacak elektronik genel kurul sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak tüm genel kurul toplantılarında esas sözleşmenin bu hükmü uyarınca, kurulmuş olan sistem üzerinden hak sahiplerinin ve temsilcilerinin, anılan Yönetmelik hükümlerinde belirtilen haklarını kullanabilmesi sağlanır.”
Şirketlerin genel kurul dışındaki toplantılarının elektronik ortamda yapılabilmesi için yine bir ana sözleşme hükmü gerekmektedir. Bu ana sözleşme hükmü aşağıdaki gibi olacaktır.
Şirket sözleşmesi hükmü:
“Şirketin yönetim kurulu/müdürler kurulu toplantısına katılma hakkına sahip olanlar bu toplantılara, Türk Ticaret Kanununun 1527 nci maddesi uyarınca elektronik ortamda da katılabilir. Şirket, Ticaret Şirketlerinde Anonim Şirket Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Kurullar Hakkında Tebliğ hükümleri uyarınca hak sahiplerinin bu toplantılara elektronik ortamda katılmalarına ve oy vermelerine imkan tanıyacak Elektronik Toplantı Sistemini kurabileceği gibi bu amaç için oluşturulmuş sistemlerden de hizmet satın alabilir. Yapılacak toplantılarda şirket sözleşmesinin bu hükmü uyarınca kurulmuş olan sistem üzerinden veya destek hizmeti alınacak sistem üzerinden hak sahiplerinin ilgili mevzuatta belirtilen haklarını Tebliğ hükümlerinde belirtilen çerçevede kullanabilmesi sağlanır.”
Yazımızda belirttiğimiz yönetmelik ve tebliğler, elektronik ortamda gerek genel kurulların ve gerekse yönetim kurulu veya müdürler kurulu toplantılarının nasıl yapılacağını, usul ve prosedürleri detaylı olarak anlatmaktadır.
Yönetmeliklerden birisi de şirketlerin yıllık faaliyet raporlarının asgari içeriğinin belirlenmesi olup artık yıllık faaliyet raporlarının şekli ve içeriği bu yönetmelikte belirtildiği şekilde olacaktır. Kısaca yıllık faaliyet raporu ortaklara şirketle ilgili her türlü bilgiyi net ve açık olarak bildirecek ve bölümleri aşağıdaki gibi olacaktır.
Yıllık faaliyet raporunun bölümleri
Yıllık faaliyet raporu aşağıda gösterilen bölümlerden oluşur:
a) Genel bilgiler,
b) Yönetim organı üyeleri ile üst düzey yöneticilere sağlanan mali haklar,
c) Şirketin araştırma ve geliştirme çalışmaları,
ç) Şirket faaliyetleri ve faaliyetlere ilişkin önemli gelişmeler,
d) Finansal durum,
e) Riskler ve yönetim organının değerlendirmesi,
f) Diğer hususlar.
Böylece şirket ve faaliyetleri ile ilgili herhangi bir bilgi eksikliği olmadan genel kurullar yapılmış olacaktır.
Bir önemli yönetmelik te Ticaret Şirketlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca denetlenmesi hakkındaki yönetmeliktir.
Bilindiği gibi yeni TTK. Nunda denetim maddesi ana sözleşmeden kaldırılmış ve özellikleri daha sonra yine yönetmelik veya tebliğlerle belirtilecek bazı şirketler bağımsız denetime tabi tutulacak, kalan şirketler ise murakıp veya denetçi denetimine tabi tutulmayacaktır. Tabii , bu hoş olmayan bir durumdur. Her ne kadar eski kanuna göre murakıp veya denetçilerin niteliği ve görevlerini ne dereceye kadar yerine getirdikleri şüphe götürür olsa da, yine de bir murakıp veya denetçi müessesesi vardı. Bu müessese ortadan kaldırılınca bir kısım şirketler tamamen denetimden yoksun kalmışlardır.
İşte bu mahzuru ortadan kaldırabilmek için diye düşündüğüm bu yönetmelik yayımlanmış olup bu yönetmeliğe göre ticaret şirketlerinin kuruluşundan sona ermesine kadar gerçekleşen tüm işlemler, kanuna ve kanuna dayanılarak çıkarılan düzenleyici işlemlere uygun olup olmadığı denetlenecektir.
Bu yönetmelik, bir çok yazı konusu olacak ve üzerinde çok düşünülecek bir yönetmeliktir.
Bu yazımızda son yayımlanan 6 tebliğ ve yönetmeliğin ana esaslarını kısaca açıklamaya çalıştık.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir