Bursa, 12.Ocak.2023
VARLIK BARIŞI SÜRESİ BİTİYOR (1)
Son yıllarda aflar, aflar, devamlı aflar çıkıyor. En son aflardan biri de Varlık barışı denen düzenlemedir. Bu düzenleme 1.7.2022 tarihinde Kurumlar vergisine eklenen geçici 15. Madde ile yapılmıştır.
Varlık barışından yararlanma süresi 31.Mart.2023 de sona ermektedir. Bu sebeple, bugüne kadar yapılan en kapsamlı ve mükellef lehine olan bu düzenlemeden mükelleflerin yararlanmasını şiddetle tavsiye etmekteyim.
Konuyu iki yazı halinde açıklamaya çalışacağım.
Bu varlık barışı nedir ve nasıl faydalanılacaktır?
Varlık barışından gerçek veya tüzel kişiler faydalanabilecektir.
Varlık barışından faydalanma usulleri ve konuları şu şekildedir.
(1) Varlık barışından faydalanmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler tarafından, yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları 31/3/2023 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilir.
(2) Söz konusu varlıklar, yurt dışındaki banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihinde kanuni defterlerde kayıtlı kredilerin en geç 31/3/2023 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.
(3) Kanuni defterlerde kayıtlı sermaye avanslarının, yurt dışındaki söz konusu varlıklarla ve maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilerek karşılanmışsa , sermaye avanslarının en geç 31/3/2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla varlık barışından yararlanılır.
(4) Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/3/2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir.
(5) a. Birinci ve dördüncü fıkra kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar 213 sayılı VUK uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilir.
5.b.Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bu maddeye göre kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açarlar. Bu fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemez, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz, işletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmez.
5.c.Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterirler.
5.d. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir.
5.e.Vergi mükellefiyeti bulunmayanlar, bu fıkrada yer alan beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın madde hükümlerinden yararlanabilirler, bunlar tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur.
5.f.Dördüncü fıkra kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, harç alınmaz, bu taşınmazların işletmeye devri 193 sayılı Kanunun mükerrer 80 inci maddesi uygulamasında elden çıkarma sayılmaz.
(6) Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden 2023 yılı içinde 31/3/2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3 oranında peşin vergi tahsil ederler, bu vergiyi, bildirimden sonraki ayın on beşinci günü akşamına kadar sorumlu sıfatıyla kendi vergi dairelerine beyanname ile beyan eder ve aynı sürede öderler.
Varlık barışı uygulaması içinde en önemli bir düzenlemeye geliyoruz.
Ödenen vergi bildirilen varlıkların bir yıl süre ile Türkiye’deki banka ve aracı kurumlarda açılan hesaplarda tutulduğu takdirde %0 olarak uygulanacaktır. Böyle bir durumda ödenmiş olan vergi, bildirim sahibinin ilgili vergi dairesine başvurusu üzerine iade edilir.