VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ (VİV) DİYE BİR VERGİ

                                                                                              Bursa, 16.Haziran.2021

            VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ (VİV) DİYE BİR VERGİ

Tam vergi yapılandırması çıktığı sıralarda biz bambaşka bir konuya dikkatinizi çekmek istiyoruz, sayın okurlar.

15.06.1959 Tarih ve 10231 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7338 sayılı veraset ve intikal vergisi kanunu, miras veya bir bedelin veraset yoluyla veya (bedelsiz) ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali sonucu alınacak veraset ve intikal vergisini (VİV) ve alınma usullerini düzenler.

Dijital çağa geçtiğimiz bugünlerde üzerinde pek değişiklik yapılmamış ender ve en eski vergilerimizden biridir. Başına gelmeyenin bilmediği, başına gelenlerin ise ne yapacağını bilemediği bir vergidir. Bütçe gelirleri arasında en az gelir getiren bir vergi şeklidir. Vatandaş, fırsatını bulduğunda bu vergiye uymadığı gibi bir şekilde kaçınarak vermeme yolunu seçmektedir.

VİV, veraset yoluyla intikallerde %1 ila 10 arasında, ivazsız intikallerde ise %10 ila 30 arasındaki oranlardadır.

 2021 Yılı VİV  istisna Tutarları ve Matrah Dilimleri.

29 Aralık 2020 tarihli ve 31349 sayılı  Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 52 No.lu VİV Genel Tebliği ile .2021 için geçerli istisna tutarları ile matrah dilimleri belirlenmiştir.

Buna göre, 2021 için Kanunun madde 4- fıkra 1- (b), (d) ve (e) bentlerindeki istisna tutarları;

- Evlatlıklar dâhil, füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 334.534 TL (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 669.479 TL),

- İvazsız suretle meydana gelen intikallerde 7.703 TL,

- Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 5602 sayılı Şans Oyunları Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerde 7.703 TL, olarak dikkate alınacaktır.

.Veraset ve İntikal Vergisi Tarifesi                  2021 Yılı 

 VİV kanununa göre, kişi yurt içinde ölmüşse, 4 ay içinde, yurt dışında ölmüşse 6 ay içinde VİV beyannamesi verilir.

21 inci yüzyılda bu beyanname verme süresi ile ilgili bir takım problemler bulunmaktadır. Mesela evlilik dışı ilişkiler sonucunda, sonradan çocuklar, yeni varisler çıkabilmektedir. İşte o zaman veraset beyannamesi vermek zora girmektedir. Bu konunun detaylı bir şekilde halledilmesi gerekir.  Gerçi bu kanunda zaman aşımı diye bir olay bulunmamaktadır. Ama yine de mükellefi tedirgin eden ve ne yapılacağı konusunda tereddütler yaratan durumlardır.

Yine aynı maddeye göre idare, beyan edilen değerler üzerinden vergiyi beyanname tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde tarh eder. Tarh edilen vergiler, intikal eden malların vergi usul kanununa göre bulunacak değerlerine göre ikmal edilir.

İdare hiçbir zaman için bu görevini zamanında yerine getirmemektedir.

Eğer devreden miras belli tutarların üzerinde ise aylar sonra bir müfettiş gelmekte ve muhakkak fark ve ceza çıkarmaktadır. Tabii, bu varisler arasında hiç de hoş karşılanmamaktadır.

Diğer yandan özellikle dijitalleşme ve son zamanlarda çıkan yeni uygulamalarla (mesela hisselerin merkezi kayıt kuruluşuna kaydı gibi)  veraset ve intikal vergileri çok ama çok artacaktır. Varislerin taşıyamayacağı yükler getirecektir.

Düşünün, işte size çok uç  bir örnek, bilmem ne holdingin ortaklarından biri vefat etmiştir ve hissesinin değeri 2,500.000.000 yani ikibuçuk milyar TL.  beş adet varisi olduğunu varsayalım. Herbirine 500.000.000 TL. hisse intikal etmiştir. Bu durumda yukarıdaki tarifeye göre her bir varisin ödeyeceği vergi kabaca (6.780.000 TL. muafiyet düşülürse) 49.000.000 (kırkdokuzmilyon TL.) olacaktır.

Bu vergiyi verecek kabadayıyı bu ülkede göremiyorum.

İşte o zaman bir takım hileler devreye girmeye başlayacaktır. Zaten, şimdiye kadar bu verginin tahakkuk ve tahsilatı bütçe içinde ehemmiyetsiz olmuştur, sebebi ise kontrol  zorluğu ve hamiline hisselerin beyan edilmemesi idi diyebiliriz. Ama bundan sonra Merkezi Kayıt Kuruluşu ve dijital gelişmeler çok şeyi değiştirecektir.

O zaman vatandaşı çok sıkmamak, kazı öldürmeden yolmak önemli hale gelecektir.

Gelin, bu vergiyi ve oranlarını değiştirelim de yiğitlik bizde kalsın diyorum.

Cevdet Akçakoca

Yeminli Mali Müşavir

Bağımsız Denetçi