Bursa, 20.Mart.2009
VERGİ CENNETLERİ TAKİPTE
Mart ayının başında İstanbuldan bir arkadaşım telefon etti. Kısaca şöyle bir soru sordu. Bizim offshore’da veya diğer bir ifade ile Karayib adalarından birinde kurulu bir şirketimiz var. Bu şirketimiz işletmecilik ve ticaret yapıyor. Şirketimiz, Amerika Birleşik Devletleri ile bir iş ilişkisine girişti. Ancak elimize sana faksladığım bir form gönderdiler. Bu formu doldurup taahhütte bulunmadığımız takdirde %30 vergi kesileceğini bildirdiler dedi.
Gelen form İngilizce şu ibareli bir form idi.
Instructions for form W-8 BEN (Rev.February 2006) Certificaret of foreign Status of Beneficial Owner for United States Tax Withholding.
Form toplam 9 sayfa ve epey detaylı şartlar içeriyordu.
Arkadaşıma kısaca vergi cennetleri konusunu anlattım . Anladığım kadarı ile ABD artık vergi cennetleri ile ilgili tesbiti yapmış ve bu ülkeler vasıtasıyla ABD ile iş yapanlardan %30 vergiyi kesmeye başlamış.
Yine Martın ilk haftalarında vergi cennetleri ile ilgili yazılar ve hatta İsviçredeki gizli hesapların da artık açılacağı, bu konuda ABD nin dünyaya ve bu ülkelere baskılarının arttığı konusunda haberler yayınlanmaya başladı.
Global dünya krizinin hiç olmazsa bu faydası oluyor. Ülkemiz açısından da konuyu ele alırsak BİLELİM Kİ TÜRK HÜKÜMETİ DE dünyadaki gelişmelerin dışında kalmaz. Büyük ihtimalle yerel seçimlerden sonra Vergi cennetleri ile ilgili uygulamalar ülkemizde de başlayacak.
Zaten, özellikle 5811 sayılı (Bazı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması hakkındaki kanun) bu uygulamanın alt yapısı için çıkarılmış bir yasa idi. Yurtdışında, vergi cennetlerinde ve offshore ülkelerde parası bulunanlar seçimden sonra bana göre %30 vergi sürprizine hazır olsunlar.
Vergi Cennetleri ile ilgili olarak hatırlatma açısından 2008 yılındaki bir yazımızın ilgili kısımlarını aşağıya alıyoruz.
VERGİ CENNETLERİ ‘ NE DİKKAT
Nedir Vergi Cenneti, nereden çıktı bu kavram?
Vergi cenneti denince ilk akla gelen, hiç vergi alınmayan verilmeyen veya çok düşük vergi verilen bir ülke ise de OECD kriterleri vergi cennetlerini şöyle tarif etmektedir.
-Herhangi bir vergilendirme yapılmayan veya çok düşük oranlı yapılan
-Vergisel işlemlerde gizliliği ön planda tutan
-Diğer ülkelerle mali bilgi değişimine yanaşmayan
-Tamamen vergisel nedenlerle yatırım yapılan ve reel anlamda aktif bir iktisadi faaliyetin bulunmadığı
Ülke veya bölgeler vergi cenneti olarak kabul edilmektedir.
OECD vergi cenneti olarak birçok ülkeyi ilan etmiş, bu ülkelerden bir kısmı özellikle mali bilgi değişimi ve paylaşımı konularında diğer ülkelerle birlikte hareket edilmesi çağrısına cevap vermektedirler.
Türkiye’de yasalarda vergi cenneti kavramı var mıdır?
5520 sayılı kurumlar vergisi kanununun 30. maddesi dolaylı olarak vergi cenneti kavramını gündeme getirmiştir.
Madde 30. Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan iş yerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın %30 oranında vergi kesintisi yapılır.
Denilmiştir.
Bakanlar kurulu henüz bu ülkeleri ilan etmemiştir.
İlan edilecek ülkelerin OECD tarafından vergi cennetleri olarak kara listeye (blacklist) aldığı ülkeler olması beklenmektedir. Bu ülkeler aşağıda sayılmış olup toplam sayısı şu an itibariyle 35’dir.
Anguilla, Andora, Antigua, Aruba, Bahamalar, Bahreyn, Barbados, Belize, İngiliz Virjin Adaları, Cook Adaları, Dominika, Gibralter, Granada, Guernsey/Sark/Alderney, Isle of Man, Jersey, Liberya, Liechtenstein, Maldivler, Marşal Adaları, Monako, Monserrat, Nauru, Hollanda Antilleri, Niue, Panama, St. Kitts and Nevis, St. Lucia, St. Vincent, Seyşeller, Tonga, Turks and CaicosAdaları, Amerikan Virjin Adaları, Vanuatu and Batı Samoa.
Görüldüğü gibi bu ülkeler, Karayipler ve Güney Pasifik Okyanusu’nda bulunan küçük ada devletleri olup, bu şirketler çoğunlukla posta kutularından ibarettir.
. Yasal Düzenlemenin İrdelenmesi
- Stopaj mükellefiyeti,
- Bakanlar Kurulu’nca ilan edilecek ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara yapılacak ödemelerden tevkifat yapılacaktır.
Kurumlar vergisi yasasının 30. maddesi ve Gelir Vergisi yasasının 94. maddesine göre bu ülkelere yapılan ödemelerde tevkifat sorumluluğu bulunmaktadır.
Tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan işyerleri de yine tevkifatkapsamında olacaktır.
Ödeme yapan kişi ister gerçek kişi, isterse tüzel kişi olsun ödemeyi yapan her kim olursa olsun tevkifat yapmak mecburiyetindedir.
Vergi mükellefi olsun olmasın (gerçek ya da tüzel kişiler), ödemeyi her kim yaptıysa tevkifat yapmakla da sorumludur.
- Yapılan ödemelerin verginin konusuna girip girmediği önem taşımamaktadır.Ödemenin yapılmış olması yeterli olup, ayrıca ödemenin herhangi bir dayanağı olup olmadığı araştırılmayacaktır. Ödeme yapılan kişinin kurum olması yeterlidir. Bu kurumun ilgili ülke mevzuatı uyarınca mükellefiyetinin bulunmaması önem taşımamaktadır.
- Stopaj oranı %30 olarak belirtilmekle beraber, bazı işlemler için Bakanlar Kurulu’na 0 ile %30 arasında yeni bir oran belirleme yetkisi de tanınmıştır.
SONUÇ:
Her ne kadar burada vergi cennetleri konusunu işlemiş isek de bu konuda halen bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak, hazırlıklı olmak açısından bu ülkelerle olan ilişkileri bitirmek, sınırlamak gerektiği ve hatta ilan edilmesi düşünülebilecek bu ülkelerle hiç iş yapmamak firmalarımız açısından daha iyi olacaktır.
Maalesef yasalarda ilgili hükümler çıkarılmış ve fakat düzenlemeler henüz yapılmamıştır. Dolayısıyla hiç kimse ilan edilecek bu ülkelerin ismine veya ilan edilecek işlemlere itiraz hakkına sahip olmayacaktır.
Çünkü yasal düzenleme yapılmıştır.
Siz, siz olun bu ülkelerle iş yapmayın.
Demiştik, artık tehlike kapıda bunu biliniz.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir