Ben ticaret lisesini orta okuldan başlayarak okudum, sonra üniversiteye ve işletme enstitüsüne devam ederek bitirdim. Yani taa küçüklükten beri muhasebe ve vergi ile iç içeyim.
Vergiler ve vergi yasaları ile ilgili olarak ilk hatırladığım ve unutmadığım kavram vergilerin nasıl olması gerektiğidir. Vergi yasaları özellikle aşağıda belirttiğim unsurları taşımalıdır.
-
Vergi yasaları açık olmalıdır
-
Şeffaf olmalıdır
-
Kolay anlaşılır olmalıdır
Diğer özellikleri saymaya lüzum görmüyorum.
Okumuş kendimce büyük adam olmuşum. Kendime göre iyi bir de tahsil yapmışım. Konumu da çok ama çok iyi biliyorum. Yıllar geçti, Yeminli Mali Müşavir de oldum. Hiç hava atmaktan hoşlanmam ama, yine de YMM olmuşum, ne kadar hava atmasan da bazı konular ortaya çıkınca, o öyle değil böyledir, diyorsun işte.
Yeminli Mali Müşavirliğe başladığım yıllarda yeni yeni vergi kanunları çıkmaya veya düzenlemeler yapılmaya başlandı. Ben de yasaları yukarıda bir kısmını saydığım ilkeler çerçevesinde okuyor, değerlendiriyorum ve bu madde şöyle olmalı, böyle uygulanmalıdır gibi fikirler ileri sürüyorum.
Çook sevdiğim emekeli bir vergi dairesi müdürü var. İsmail Hakkı Yolgan. Hakikaten sevilecek sayılacak bir insan. Yeni yasayı yorumluyorum. O da dinliyor. Tıpkı şu anda çıkan 7194 sayılı yasa gibi, tebliğler ortada yok. Yeni bir yasa çıkmış ama bir takım maddeler bir başka takım maddelerle iç içe girmiş. Neyi nerede, nasıl bulacağını şaşırıyorsun. Ben saf saf, düz mantıkla yorumlar hazırladım.
Değerli dostum İsmail Hakkı bey, (Cevdet şu yorumlarına bakabilirmiyim) Dedi. Tabii ki, diye cevap verdim. Baktı baktı baktı ve bu yorumların olmamış dedi.) Kendisini çok sevip saymasam ters bir cevap vereceğim. Ama bilgi, görgü, tecrübesi hakikaten saygı uyandıran bir insan. Peki nedir yanlışlarım dedim.
-Bak Cevdetçiğim, bizim vergi yasalarını okurken, bir veya iki cümle veya paragraf sonrasındaki göze çarpmayan cümleleri de göz önüne alarak inceleme ve yorum yapacaksın. Yoksa yanılırsın dedi ve bana örnekleri gösterdi.
O gün, bugündür, yeni bir yasa çıktığı zaman bir kere, 5 kere , 10 kere yasayı okurum. Ondan sonra yorumlamaya çalışırım. Yahut yasa ile ilgili açıklama tebliğini beklerim.
Nitekim 7194 sayılı yasa ile binek arabaları için amortisman ve gider kısıtlamasında 20-30 yıl önceye dönüş yapıldı ve 2019 senesinin son geçici vergi beyan dönemi de bugün yani 17.Şubatta sona erdiği halde hala açıklama tebliği yayınlanmadı. Yalnız taslak ortaya çıktı ve bir çok firma çıkan taslağa göre kayıtlarını nasıl düzelteceğini, 2019 yılını nasıl kapatacağını düşünmeye başladı.
Bizde vergi kanunları çıkarken maalesef açık, şeffaf ve anlaşılabilir olmuyor. Mükellefi nasıl ve nerede bir tuzak içine çekeceği belli olmayacak şekilde çıkıyor, açıklama tebliğleri de maalesef çok geç çıkıyor. Ne diyebiliriz ki?
Şimdi gelelim 7194 sayılı yasanın binek otomobilleri amortismanı ve gider kısıtlaması ile ilgili maddelerine:
07.12.2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7194 sayılı yasanın yazıma konu olan 13 ve 14. Maddesini ve yürürlük maddesini yasanın yürürlük maddesini aynen aşağıya alıyorum.
MADDE 13 – 193 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1), (5) ve (7) numaralı bentlerine sırasıyla aşağıdaki parantez içi hükümler eklenmiştir.
“(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.)”
“(Şu kadar ki faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.)”
“(Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.)”