Bursa, 18.Haziran.2009
YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE S GEÇİLEN BURSA
Yeni teşvik sistemi hala resmi gazetede yayımlanmadı. Ancak , basında yayınlanan taslaklardan edindiğimiz izlenimler, Bursa’nın devlet tarafından yine S geçildiği şeklindedir.
Nasıl bir şehirdir bu Bursa, nasıl insanlardır bu Bursalılar. Yıllardır devlete, devletten aldığının en az 3 mislini veren çalışkan insanların şehri Bursa. Buna karşılık devlet Bursa’ya demiryolu getirmemiş, denizyolu için son yıllara kadar büyük mücadeleler edilmiş. Hava yolu bağlantısı ise sanki özellikle kesilmiş. Çalışkan Bursalı hemşehrilerimiz devletin ulaşımla ilgili çıkardığı zorluklara rağmen bu şehri sanayi tesisleri ile donatmışlar. Türkiyenin tarımsal sanayide örnek tesislerini kurmuşlar, son zamanlarda ayrıca bir otelcilik ve turizm hamlesine kalkışmışlar.
Ama yeni teşvik tedbirleri taslaklarında Bursa’da teşvik edilen sektörler olarak ne görüyoruz?
1. Ahşap mobilya imalatı
2. Ağaç ve mantar ürünleri imalatı
3. Akıllı çok fonksiyonlu teknik tekstil
4. Demiryolu ve tramvay lokomotifleri ve vagonlarının imalatı
5. Eğitim hizmetleri
6. Gıda ürünleri ve içecek imalatı
7. Hayvancılıkla entegre işleme tesisleri yatırımları
8. Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı
9. Madencilik yatırımları
10. b.y.s. makine ve teçhizat imalatı
11. b.y.s. elektrikli makine ve cihazları imalatı
12. metal eşya
13. cam ürünleri, seramik yalıtım malzemeleri, karo ve kaldırım taşı, prefabrik yapı elemanları
14. Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi
15. Sağlık, hastane, tıp ve dişçilikle ilgili uygulama faaliyetleri
16. Seracılık
17. Tehlikeli atık geri kazanım ve bertaraf tesisleri
Bu listeye baktığımızda ne görüyoruz? Bursa, artık emek yoğun sektörden çıkacak ve kara ve demiryolu araçları imalatı, sağlık, maden, gıda, eğitim ve mobilya konularında yatırım yapmalıdır. Daha teknik yatırımlar yapmalıdır denildiği anlaşılıyor.
Tekstile gelince ancak ve ancak teknik tekstil desteklenecek.
Diğer tekstil yatırımları konusunda teşviklere bir bakalım.
Tekstil , konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunan asgari 50 kişilik istihdam sağlayan ve 31.12.2010 tarihine kadar Bursa’dan (1 ve 2. bölgelerden) 3 ve 4. üncü bölgelere taşınacak tesislere
a. 5 yıl süreyle %5 kurumlar vergisi uygulanacak
b. 5 yıl süreyle mevcut istihdam da dahil olmak üzere bu tesislere taşındıkları bölgelerde uygulanan SSK işveren desteği sağlanacak
c. Bu tesislerin 3 ve 4. bölgelere nakliye giderleri Hazine tarafından sağlanacak.
Peki, halen Bursa’da ülkenin en büyük, en teknolojik tekstil, konfeksiyon tesisleri var. Bunlar ne olacak?
Teşvikler konusunda bunlar hani bana , hani bana demeyecek mi? Hayır demeyecek. Devlet emri ile Bursa, tekstilden çıkacak. O kadar!
Ben de bunu kabul edemiyorum. Dünyada özel sanayi bölgeleri bulunmaktadır. Bu özel sanayi bölgeleri birçok ülkede , yine özel olarak korunmakta, desteklenmekte ve daha büyümesi de sağlanmaktadır.
Türkiye’de tekstil konusunda hemen aklıma gelen Bursa, Denizli, Çerkesköy gibi bölgelerdeki tekstil tesisleri dünya çapında ün salmış ve ülkenin ihracatında da önemli yer tutan bölgelerdir.
Bu tesislerin yenilenmesi, gelişmesi ve daha ileri gitmesi mi daha kolaydır? Yoksa, daha önce hiç tekstil yatırımı yapılmamış, eğitimli tekstil işçisi bulunmayan, nakliyesi, ithalat ve ihracat olanakları daha da zor olan bölgelerdeki şehirlere yapılacak veya taşınacak yatırımlar mı?
Bursa , Denizli gibi şehirlerde mevcut tesislerin yenilenmesine, gelişmesine olanak vermeyen, teşvik tedbirlerinden yararlandırmayan bu yeni uygulamalar bana göre Türkiye’deki tekstili bilerek veya bilmeyerek öldürme niyetini taşımaktadır.
Tekrar ediyorum, yeni teşvik tedbirleri , tekstilin yoğun olduğu bölgeleri desteklemediği takdirde , birileri Türkiye’deki tekstili bilerek veya bilmeyerek yok edecektir.
Bursa , Denizli, Kahramanmaraş, Çerkesköy ve benzeri tekstilin yoğun olduğu bölgeler nitelikli tekstil bölgeleri olarak ilan edilip özel teşviklerle daha ileri gitmesi sağlanmadıkça benim düşüncem böyle olacaktır.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir