Bursa, 14.Nisan.2011
YENİ TÜRK TİCARET KANUNU UYUM MEVZUATI
Sevgili okurlar, tam da bütün ülke, seçimle, partilerin adayları ile adayların partinin savunduğu felsefeye uygun olup olmadığına, hangi partinin hangi ilden kaç milletvekili çıkarabileceği konusunda didişirken veya daha kibar bir tabirle beyin fırtınası ve fikir teatisi yaparken, nereden çıktı bu Türk Ticaret Kanunu ve uyum mevzuatı diyeceksiniz.
İstediğinizi deyin ama ne olur meşhur darb-ı meselle cevap verelim. Vurmadan önce dinleyin olmaz mı?
Bakın muhasebede bilançolar statik bir tablodur ve çıkarıldığı andaki işletmenin durumunu gösteren birer belgedir. Faturalar tanzim edildiği andaki fiyat ve tutarı gösterir vs. vs. vs. Ancak, ekonomi yerinde durmaz, hayat devam eder. Ticaret devam eder, devam eden ticaret ve hayata uyum sağlamazsanız yok olursunuz, durursanız düşersiniz.
Uzun çalışmalardan sonra 29.6.1956 tarih ve 6762 sayılı Türk Ticaret kanunu değiştirilerek yepyeni bir şekilde 14.Şubat.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazetede 6102 sayılı kanun olarak yayımlandı.
Ticaret kanunu üzerindeki çalışmalar, münakaşalar bir yıldan fazla sürdü. Ben de bilhassa denetim maddeleri ile yabancı denetim şirketlerine fazla yetki verilmesine karşı çıkmıştım. Bir takım törpülemelerle denetim maddelerinin daha uygun bir şekil verilerek çıkması karşısında benim de yapacağım bir şey kalmadı. Yasa yasadır ve tatbik edilecektir. Biz bundan sonra yasanın tanıtılması ve en iyi şekilde tatbiki için çalışacağız, yorumlar yapacağız.
Yukarıda belirttiğimiz gibi hayat durmuyor devam ediyor. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kabul edilerek yürürlüğe girdi.
Yeni Türk Ticaret Kanunu 6 ana kitaptan 1535 maddeden meydana gelmiştir.
Yürürlük tarihi 1.Temmuz.2012 olacaktır. Ancak,
a. Türkiye Denetim Standartlarının belirlenmesi ile ilgili Geçici 2. madde 14.02.2011 tarihinde,
b. Denetçilerin denetimine ait geçici 3 madde 14.02.2011 tarihinde,
c. Her sermaye şirketinin internet sitesi mecburiyeti ile ilgili 1524 üncü madde 01.Temmuz.2013 tarihinde,
d. Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanması (TMS) 01.01.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.
Bu düzenlemeler yapıldıktan sonra, şirketler de şunları yapmalıdır.
a. Türkiye muhasebe standartları 1.01.2013 de uygulanacağından 01.01.2012 tarihine kadar TMS nın uygulamasına ait hazırlıklar tamamlanmalıdır.
b. Anonim ve Limited Şirketler, anasözleşmelerini, 6103 sayılı Türk Ticaret Kanununun yürürlüğü ve uygulama şekli hakkındaki kanunun 22. maddesi gereğince 14.Ağustos.2012 tarihine kadar yeni Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu hale getireceklerdir.
c. Muhasebe kayıtları ve finansal tablolar, 01.Ocak.2013 tarihinden itibaren TMS ve TFRS’ ye göre düzenlenecektir.
d. Bağımsız denetçi seçilmesi için son tarih 01.Mart.2013 tarihidir.
e. Sermaye şirketleri internet sitesi hazırlanıp 01.Temmuz.2013 tarihine kadar yayınlanacaktır. Aksi takdirde yani bu zorunluluğu yerine getirmeyen firmalara ve yöneticilerini hapis ve para cezaları beklemektedir.
f. Anonim ve Limited şirketler 14.Şubat.2014 tarihine kadar sermayelerini yeni Türk Ticaret Kanununda yazılı tutarlara çıkarmak mecburiyetindedir.
g. Bu arada Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yukarıdaki konularla ilgili tüzük, yönetmelikler tüzükleri hazırlamak zorundadır.
Kısaca tüzükler, ticaret sicili, denetleme ve genel kurul tüzüğü,
Yönetmelikler, odalar arası işbirliği yönetmeliği, bağımsız denetleme, denetçinin denetimi, kobi tanımı, internet sitesi, genel kurul ve yönetim kurulu, bakanlık temsilcisi, yıllık faaliyet raporu yönetmeliği gibi yönetmelikler,
Tebliğler olarak düşünebileceklerimiz ise defterlerin onayı, izin alacak anonim şirketler, birikimli oy, kar avansı, uygulama, şirketler topluluğu, kayıtlı sermaye, finansal tabloların ilanı,genel kurul çalışma esasları ve unvan tebliğleri gibi tebliğlerdir.
Yukarıda belirttiğimiz gibi şu anda ülkemiz eski tabirle seçim sath-ı mailindedir. Seçime katılan adayları incelediğimizde daha çok hukuk kökenli adayların olduğunu görüyoruz.
Bugüne kadar, devam eden ticari hayat ve yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili herhangi bir düzenleme yapılmadığını göz önüne aldığımızda, acaba bu tüzük, yönetmelik ve tebliğler yeni meclise seçilecek hukukçular tarafından mı yapılacak sorusu aklımıza geliyor.
Yasanın en kısa zamanda ve en iyi, en anlaşılır şekilde yürürlüğe girmesi ve başarılı olması için - bütün hukuk usullerini ve kimin tarafından yapılacağını bir tarafa bırakalım, tüzük-yönetmelik veya tebliğler ister meclis tarafından yapılsın, ister ilgili bakanlık tarafından – en kısa zamanda yapılmalıdır.
Biz, muhasebe ve denetim konusunda çalışanlar, meşhur Zekeriya Temizel yasasını veya nerden buldun yasasını unutmuyoruz. Tüzük, yönetmelik ve tebliğler geciktiği takdirde, yasaların uygulanması imkansız hale geliyor.
Yeni Türk Ticaret Kanunu, bir devrim niteliğini taşımaktadır ve tatbikatı için gerekli düzenlemelerin yapılması gecikirse istenen netice alınamaz, kargaşa doğar. Biz, anladığımız kadarıyla yeni Türk Ticaret Kanunu tatbikatı hakkında bir şeyler yazmaya ve açıklamalar yapmaya çalışacağız.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir