Bursa, 12.Aralık.2013
YIL SONU İŞLEMLERİ VE 2014 YILINA HAZIRLIKLAR
a) 2013 Yılı Kıst Amortismanları: Yeni alınıp işletme aktifine kaydedilen binek otomobillerine kıst amortisman uygulanacaktır.
b) 2014 Yılı İçin Tasdik Edilmesi Gereken Defterler:
Aralık ayı içinde tasdik ettirilir. 2013 yılından 2014 yılına geçiş yine özel bir yıl olduğu için bazı firmalar e-fatura ve e-deftere geçiyor olabilir. Böyle bir durumda bile, firmalar elektronik defter fiilen kullanılmaya başlanıncaya kadar 2014 yılı için defterlerini tasdik ettirmelidirler. Defter tasdikleri için ticaret sicil tasdiknamesi alınması ve notere ibraz edilmesi unutulmamalıdır.
Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar notere yaptırılır.
Şahıslar, şirketler ve bunların tasdik ettireceği defterleri bir daha sayalım.:
GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN
1)-Bilanço Esasına Göre Tutulacak Defterler (Gerçek Kişiler- kollektif ve komandit şirketler);
a)-Yevmiye Defteri
b)-Defteri Kebir
c)-Envanter Defteri
d= Genel kurul toplantı ve müzakere defteri (Koll.ve Kom. Şirketler için)
2)-İşletme Defteri
3)-Serbest Meslek Kazanç Defteri
Yukarıda sayılanlar dışında 213 sayılı Vergi Usul Kanununu hükümlerine göre ihtiyaç halinde tutulması gereken diğer defterler ise şunlardır:
İmalat defteri, bitim işleri defteri, yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteri, ambar defteri ve çiftçi işletme defteri gibi.
KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İÇİN
a) Yevmiye Defteri
b) Defteri Kebir
c) Envanter Defteri
d) Yönetim Kurulu Karar Defteri (Aş.ler için)
e) Pay Defteri
f) Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri (A.Ş. ve Ltd. Şirketler için)
Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla ve Tebliğde belirtilen bilgilerden eksik olanların yazılması suretiyle açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
Limited şirketlerde halen kullanılmakta olan ortaklar kurulu karar defterlerinde yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla, genel kurul toplantı ve müzakere defteri olarak kullanılmaya devam olunabilir.
Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla ve Tebliğde belirtilen bilgilerden eksik olanların yazılması suretiyle açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.
c) Yeni Sene İçin firmalarda kullanılan bazı evrak ve vesikalar bastırılması :
6102 Sayılı TTK.nun 39. Maddesiyle tacirlerin kullandığı belgelerde açıklamalardan sonra sayılan bazı bilgilerin bulunması zorunluluğu getirilmiştir. Belgeler Ticari mektuplar ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerdir
Vergi Usul Kanunu uyarınca; ticari defterlerde kayıtların dayanağı belge olarak kullanılan, fatura, sevk irsaliyesi, perakende satış fişi, yazar kasa fişi, gider pusulası, müstahsil makbuzu, ücret bordrosu, taşıma irsaliyesi, tahsilat ve tediye makbuzları bu kapsamda sayılabilir.
6102 sayılı TTK 39. Maddesi uyarınca, Ticari mektuplar ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı yukarıda sayılan belgelerde;
1- Tacirin sicil numarası
2- Ticaret unvanı
3- İşletmesinin merkezi
4- Tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresi mutlaka yazılı olmalıdır.( TTK 1524/1. maddesi uyarınca denetime tabi olan sermaye şirketleri internet sitesi açmak zorundadır.)
Zorunluluk 01.01.2014 tarihinde başlamaktadır.( TTK 1534/5)
TTK 39. Maddesi ile getirilen bu yükümlülüğe uymayanlar hakkında idari para cezası uygulanacaktır. ( TTK 51/2)
Ceza miktarı 2012 yılında kanunda 2.000.- TL olarak belirlenmiş olup, 2014 yılında yeniden değerleme oranlarında artarak 2.241.-TL olacaktır.
Bastırılacak evrakları bir daha sayalım.
n Fatura, İrsaliyeli fatura, İrsaliye, Perakende satış fişleri, Yazar kasa ruloları , Yolcu
taşıma biletleri, Gider Pusulası, Müstahsil Makbuzu, Ücret bordroları, Mahsup fişleri, Kasa tahsil ve tediye fişleri, Dekontlar,Makbuzlar , Taşıma irsaliyeleri, Yolcu listeleri, Günlük müşteri listeleridir.
d.Yılsonu sayımı ve envanter hazırlıkları yapılmalıdır.
Bu konu defalarca işlendiği için hangi kıymetlerin ne şekilde sayılacağı burada tek tek açıklanmamıştır. Ancak, gerek elle, gerek gözle ve gerekse barkod sistemi ile mevcutların, kasa, çek ve senetlerin yıl sonunda sayılıp, ölçülüp tartılarak doğru olarak tesbit edilmesi gerekir.
e. 2013 yılı için yeniden değerleme yapılmayacaktır. Ancak 2013 yılı bazı işlemleri için kullanılması gereken yeniden değerleme oranı %3,93 tür.
f.Sabit kıymetler ve gayrimenkuller için Vergi Usul Kanununda belirtilen oranlarda normal veya hızlandırılmış amortisman uygulanacaktır.
g. Vergi Usul Kanununun 323. Maddesine göre dava ve içra safhasındaki alacaklar, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmeyen ve dava ve icra takibine değmeyecek kadar küçük alacaklar için Şüpheli Alacak karşılığı ayrılacaktır.
h. İhracat yapanlar döviz olarak elde ettikleri hasılatın %05 (Binde beşi ) oranında götürü gider ayırabilir, ancak söz konusu götürü gider bedelinin yıl içinde fiilen harcanmış olması esastır.
h. Firmalar, Vergi Usul Kanununun 328. Maddesine göre sattıkları iktisadi kıymetin yerine yenisini alacaklarsa satıştan elde edilen karı YENİLEME FONU adı altında pasifte bir fon hesabına kaydedebilirler.
i. Kur farkları ve faizlerin hesaplanıp ilgili gelir-gider hesaplarına kaydedilmesi gereklidir.
j. Alacak ve borç senetleri ile çeklere reeskont uygulanabilir.
k. Ar-ge ile bağış ve yardımlar ilgili hesaplarda kaydedilip beyannamede indirim ve istisnalarda kullanılmak üzere dikkatle kontrol edilmelidir.
l. Yatırımlar özellikle dikkatle ve teşvik belgelerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı incelenerek indirimli kurumlar vergisi hesapları şimdiden yapılmalıdır.
Yıl sonu ve yeni yıla hazırlık çalışmaları için bu hazırlıkların yapılması doğru bir muhasebe ve vergi beyannamesi açısından çok önem taşır.
Cevdet Akçakoca
Yeminli Mali Müşavir
Not. Özür ve düzeltme:
Ticaret Kanunu mevzuatında yapılan değişiklikler o kadar fazla ki, artık bildiğimizi bile yanlış tatbik etme durumu ile karşı karşıyayız. Ender de olsa yaptığımız bu hatalar için okuyucularımızdan özür dileriz. Bir önceki FİZİKİ ORTAMDA TUTULACAK DEFTERLER MEVZUATI isimli yazımızın Kapanış onayı yapılacak defterler ile onay zamanı ve şeklibaşlıklı kısmındaki mevzuat 2013 yılı içinde değişmiş olup kapanış onayının doğru şekli aşağıdaki gibidir.
Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar notere yaptırılır.